Президент Шавкат Мирзиёев 16 ноябрь куни “Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзоларини тайинлаш тўғрисида”ги фармонни имзолаган. Ҳужжат матни Ўзбекистон президенти сайти орқали ёйинланди.

Фармонга мувофиқ, қуйидаги кишилар Олий Мажлис Сенати аъзолари этиб тайинланган:

• Азамат Зиё – Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти директори;

• Муножатхон Йўлчиева – Юнус Ражабий номидаги Ўзбек миллий мусиқа санъати институти профессори;

• Абдусаид Кўчимов – Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги бош директори;

• Қудратилла Рафиқов – Ўзбекистон касаба уюшмалари федерацияси кенгаши раиси;

• Миракбар Раҳмонқулов – Президент ҳузуридаги Қонунчилик ва ҳуқуқий сиёсат институти директори;

• Содиқ Сафоев – Олий Мажлиси Сенати раисининг биринчи ўринбосари;

• Алишер Саъдуллаев – Ёшлар ишлари агентлиги директори;

• Содиқжон Турдиев – Ўзбекистон фахрийларининг ижтимоий фаолиятини қўллаб-қувватлаш “Нуроний” жамғармаси бошқаруви раиси;

• Турсинхон Худайбергенов – Президент маслаҳатчиси.

Ўзбекистон Конституциясининг 92-моддаси ҳамда Сайлов кодексининг 75-моддасига асосан, парламент юқори палатасининг тўққиз нафар аъзоси фан, санъат, адабиёт, ишлаб чиқариш соҳасида ҳамда давлат ва жамият фаолиятининг бошқа тармоқларида катта амалий тажрибага эга бўлган ҳамда алоҳида хизмат кўрсатган энг обрўли фуқаролар орасидан президент томонидан тайинланади.

2023 йилда Конституция янгилангач, Сенат аъзоларининг умумий сони 100 нафардан 65 нафарга қисқарган.

Эндиликда Сенат аъзолари Қорақалпоғистон, вилоятлар ва Тошкент шаҳридан тенг миқдорда 4 нафардан (илгари 6 нафардан) сайланади. 9 сенатор эса (илгари 16 нафар эди) президент фармонига асосан тайинланади.

Маълумот ўрнида, Марказий сайлов комиссиясининг 16 ноябрдаги қарори билан Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридан сайланган сенаторлар рўйхатга олинди.

МСК қайдича, янгидан шаклланган Сенат аъзоларининг 56,6 фоизи 60 ёшдан катталарни ташкил этди. Анъанавий равишда Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси раиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ҳокимлари ҳам сенатор бўлган.

Янги таркибдаги Сенатнинг илк мажлиси 19 ноябрь куни чақирилади.

Қозоғистоннинг Kaspi.kz технологик компанияси Ўзбекистоннинг Humo тўлов тизимини хусусийлаштириш жараёнида иштирок этмайдиган бўлди.

“Биз бу жараёнда иштирок этишни давом эттирмасликка қарор қилдик... Биз Ўзбекистоннинг қизиқарли рақамли трансформациясида иштирок этиш учун имкониятларни излашни давом эттирамиз”, дейилган ширкат баёнотида.

Айни пайтда капиталлашуви тахминан 24 миллиард доллар деб баҳоланаётган Kaspi.kz компанияси жорий йил август ойида Ўзбекистон Давлат активларини бошқариш агентлигига Humo’ни хусусийлаштиришдан манфаатдорлигини билдириб хат йўллаганди.

“Миллий банклараро процессинг маркази” АЖ – банк тўлов карталарига асосланган Humo тўлов тизими Ўзбекистон тўлов тизимининг таркибий қисми ҳисобланади. Устав капитали 155,4 млрд сўмни ташкил этувчи тизим 27 миллиондан зиёд карта чиқарган, 210 мингдан ортиқ терминал ва 6,4 мингдан кўпроқ банкомат ўрнатган.

Айрим таҳлилчилар Қозоғистон ширкатининг бу тариқа “ўйиндан чиққани”ни Ўзбекистондаги хусусийлаштириш жараёнига ишончсизлик ўлароқ талқин қилган.

Озодлик аввалроқ Ўзбекистонда хусусийлаштириш бўйича берилган кўплаб ваъдалар амалга ошмагани, жумладан, савдолар бўйича муддатлар ва йирик корхоналарнинг оммавий рўйхатлари доимий равишда ортга сурилганига эътибор қаратганди.

АҚШ Самарқанд шаҳридаги Регистон майдонида консервация ва реставрация ишлари учун 500 минг доллар миқдорида маблағ ажратади. Бу ҳақда 13 ноябрь куни Вашингтонда бўлиб ўтган АҚШ–Ўзбекистон стратегик шериклик мулоқотининг навбатдаги йиғилиши якунида маълум қилинди.

АҚШ Давлат котибининг Жанубий ва Марказий Осиё бўйича ёрдамчиси Дональд Лу ва Ўзбекистон Ташқи ишлар вазири ўринбосари Музаффар Мадраҳимов раислигидаги мулоқотда иқтисодий ва хавфсизликка доир ҳамкорлик, инсон ҳуқуқлари масалалари муҳокама қилинган.

Вашингтон Ўзбекистон мустақиллиги, суверенитети ва ҳудудий яхлитлигини сўзсиз қўллаб-қувватлашини яна бир карра тасдиқлаган.

Қўшма Штатлар Ўзбекистоннинг минтақадаги археология ва маданиятни сақлаш соҳасидаги етакчилиги учун миннатдорлик билдирган. Шу муносабат билан АҚШ элчиларининг маданий меросни асраш жамғармаси орқали Регистон майдонида архитектура консервацияси ва реставрацияси ишлари учун ярим миллион доллар миқдорида маблағ ажратилиши эълон қилинган.

Октябрь ойида Қорақалпоғистон Республикаси Хўжайли шаҳри яқинидаги ХII асрга оид Халифа Ражаб (Эрежеп) мақбараси ҳам Қўшма Штатлар кўмагида қайта тикланганди.

2001 йилда таъсис этилган АҚШ элчиларининг маданий меросни асраш жамғармаси ривожланаётган мамлакатларга тарихий обидалар ва маданий объектларни сақлаб қолишда молиявий кўмак беради. Жамғарма Ўзбекистондаги 10 дан зиёд лойиҳа учун 1,3 миллион доллар ажратган.

Жиноят ишлари бўйича Сирдарё вилояти Гулистон шаҳри суди йўл-транспорт ҳодисаси содир этган ҳайдовчидан пора олган ЙПХ ходимини 4 йил муддатга озодликдан маҳрум этди.

Олий суд матбуот хизматининг маълум қилишича, вилоят ҳудудидаги авария содир бўлган жойга етиб борган ЙҲХХ катта инспектори ҳодисани расмийлаштирган ва йўловчилардан бирининг жароҳат даражасини аниқлаш учун тиббиёт экспертизаси тайинлаган.

ЙТҲ содир этган машина дарҳол жарима майдончасига жойлаштирилган. Орадан тўрт-беш кун ўтгач, ЙПХ ходими ҳайдовчини ўз хизмат хонасига чақириб, терговга қадар текширув материалларини унинг фойдасига ҳал қилган ҳолда судга чиқариш, суд тиббий экспертизасини енгиллаштириш ҳамда машинани жарима майдончасидан чиқариб беришни ваъда қилган. Бунинг эвазига ҳайдовчидан 400 доллар пул талаб қилган.

ЙҲХХ катта инспектори ҳайдовчининг аризасига асосан ўтказилган тезкор тадбирда ўз хизмат хонасида 200 долларни олаётган вақтида ушланган.

Суд айбланувчини Жиноят кодексининг 210-моддаси (пора олиш) 1-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этишда айбдор, деб топган.

Аввалроқ Озодлик Cамарқанд вилояти Пахтачи тумани ИИБ Жиноят қидирув бўлими тезкор вакили порахўрлик сабаб 2 йил муддатга, Андижон туманидаги профилактика инспектори эса бангфурушга кўмаклашгани ортидан 10 йил 2 ой муддатга қамалгани ҳақида хабар қилган эди.

Коррупцияга қарши курашиш агентлиги маълумотларига қараганда, 2020 йилда ички ишларнинг 46 нафар ходими коррупцион жиноятларга қўл урган бўлса, 2021 йилда бу кўрсаткич деярли 2 бараварга ортиб, 89 нафар ходим томонидан 119 та коррупцион жиноят содир этилган.

Ўзбекистонда, энг паст кўрсаткичда бўлса-да, болалар никоҳи мавжуд, дейилган Equality Now халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти ҳисоботида.

Халқаро ташкилотга кўра, болалар, эрта ва мажбурий никоҳ Евросиёда кенг тарқалган долзарб муаммо бўлиб қолмоқда. Бу ҳолат камбағал оилалар, қишлоқ жойлари ва зиддиятлардан азият чеккан ҳудудларда кўпроқ кузатиляпти.

Минтақа бўйича Грузия ва Қирғизистонда болалар никоҳининг энг катта кўрсаткичи, Ўзбекистонда эса энг кичик кўрсаткичи кузатилган.

Ўзбекистонда болалар никоҳи 3,4 фоиз бўлиб, сўнгги ўн йил ичида сезиларли даражада камайган. Бироқ, Equality Now қайдича, мамлакатда баъзи муаммолар сақланиб қолган.

Умуман, тадқиқотда Арманистон, Озарбайжон, Грузия, Қирғизистон, Россия, Тожикистон ва Ўзбекистондаги болалар никоҳи, эрта никоҳ ва мажбурий никоҳ муаммоси таҳлил қилинган.

Экспертларга кўра, етти давлатнинг барчаси болалар ва мажбурий никоҳга оид қонунларни ислоҳ қилиш бўйича чоралар кўрган, бироқ фақат Грузия ва Озарбайжон никоҳ учун минимал ёшни истисносиз 18 ёш деб белгилаган.

Қолган мамлакатларда ота-она розилиги ёки маҳаллий ҳокимият рухсати билан 18 ёшга тўлгунга қадар никоҳ қуришга имкон берилади. Россиянинг бир қатор минтақаларида ҳатто 14 ёшдан бошлаб никоҳга рухсат мавжуд.

Equality Now ташкилоти никоҳ учун минимал ёшни истисносиз 18 ёш этиб белгилашга чақирган. Ҳукуматларга, шунингдек, қизларни ёш турмушга узатмаслик учун оилаларни моддий рағбатлантириш чораларини кўриш уқтирилган.

2019 йил 1 сентябридан Ўзбекистон қонунчилигига эркаклар ва аёллар учун никоҳ ёшини 18 ёш этиб белгиловчи норма киритилган. Унга қадар оила қуришнинг энг кичик ёши йигитлар учун 18, қизлар учун 17 ёш бўлган.

Расмий статистикага кўра, мамлакатда 2023 йилда эрта никоҳлар сони 42 тани ташкил этган. Аммо амалда бу рақам каттароқ экани тахмин қилинади.

Самарқанд шаҳридаги 12-мактаб яқинида йўловчи автобуси ўқувчини уриб юборди.

Вилоят ИИБ ЙҲХБ матбуот хизмати қайдича, ҳодиса 14 ноябрь куни соат тахминан 8:00 ларда Камолиддин Беҳзод маҳалласи ҳудудида юз берган.

Ҳайдовчи Isuzu автобусини Амир Темур кўчаси бўйлаб бошқариб бораётиб мактаб яқинида йўлни кесиб ўтаётган 3-синф ўқувчисини уриб юборган. Бола воқеа жойида вафот этган.

Самарқанд шаҳри ички ишлар органлари ҳайдовчига нисбатан Жиноят кодексининг 266-моддаси (транспорт воситалари ҳаракати ёки улардан фойдаланиш хавфсизлиги қоидаларини бузиш) билан жиноят иши қўзғатган. Ҳайдовчи қамоққа олинган.

Автобус ҳайдовчиси мактаб олдида катта тезликда ҳаракатлангани айтилмоқда. Мамлакатда мактаб ва боғчалар яқинида таълим жараёни бўлиб ўтадиган кунларда максимал тезлик соатига 30 км этиб белгиланган.

Андижон вилояти Асака туманида ҳам ўқувчининг ўлимига олиб келган ЙТҲ рўй берган.

“Миллий” телеканалининг “Миллар” информацион дастурида хабар берилишича, 11 ноябрь куни соат 13:00 ларда Damas ҳайдовчиси тез ҳаракатланиб келган ҳолда пиёдалар йўлакчасидан ўтаётган қизни уриб юборган.

Кескин тормоз берилиши оқибатида машина 9 ёшли қизчанинг устига ағдарилган. Ҳодисадан сўнг қизча зудлик билан шифохонага олиб борилган. Аммо муолажаларга қарамасдан у вафот этган.

Ушбу ЙТҲ юзасидан ҳам Ўзбекистон Жиноят кодексининг 266-моддаси билан жиноят иши қўзғатилган.

Жорий йил 16 ноябридан Олмаота – Туркистон – Тошкент – Олмаота йўналиши бўйича илк темирйўл саёҳат дастури йўлга қўйилади.

Қозоғистон Туризм ва спорт вазирлиги маълумотига кўра, “Ипак йўли” деб аталган тўрт кунлик халқаро темирйўл сафари сайёҳларга Буюк Ипак йўлидаги қадимий шаҳарларни зиёрат қилиш имконини беради.

Дастур Туркистон ва Тошкентнинг диққатга сазовор жойларини қамрайди. Сайёҳларга, шунингдек, Марказий Осиёнинг қадимий шаҳарларидан бири Ўтрорга ҳамда Аристон бобо мақбараси, “Ҳазрат Султон” тарихий музей-қўриқхонасига ташриф таклиф этилади.

“Биргаликдаги саъй-ҳаракатлар натижасида биз икки давлатни боғлайдиган ноёб темирйўл саёҳат йўналишини жорий қилишга муваффақ бўлдик. Бу Қозоғистон ва Ўзбекистон ўртасида туризмни ривожлантириш ва маданий алоқаларни мустаҳкамлаш йўлида муҳим қадам”, деган Қозоғистон туризм ва спорт вазири ўринбосари Ержан Еркинбаев.

Ўзбекистон Статистика агентлиги маълумотига кўра, 2024 йилнинг январь–cентябрь ойларида 5,7 миллион нафар хорижлик мамлакатга туристик мақсадда келган бўлиб, улардан 1,1 миллион нафари Қозоғистон фуқароларидир.

Озодлик аввалроқ 2025 йилнинг ёзидан Тошкентдан Қирғизистондаги курорт ҳудуд саналган Иссиқкўлга поезд қатнови йўлга қўйилиши ҳақида хабар қилганди.

Жорий йил 1 декабридан эътиборан “Ўзбекистон темир йўллар” АЖга тегишли маҳаллий қатновдаги вагонларда юк ташиш тарифлари 30 фоиз миқдорида оширилади. Бу ҳақда маълумот тарқатган “Ўзбекистон темир йўллари” АЖ матбуот хизмати нарх ошишини харажатлар кўпайгани билан изоҳлаган.

Монопол мавқедаги ширкат 2024 йил 1 январидан бошлаб юк вагонлари ва контейнерларни тақдим этиш хизматлари тарифларини давлат томонидан тартибга солиш амалиётидан воз кечилганини ҳам эслатган.

Ижтимоий тармоқлардаги муҳокамаларда маҳаллий фаоллар йил бошида мамлакат раҳбари барча давлат корхоналарига таннархни 15 фоизга камайтириш бўйича топшириқ бергани, бинобарин, “Ўзбекистон темир йўллар” ширкатининг тарифларни ошириши умумий сиёсий курсга зидлиги ҳақида ёзган.

Иқтисодий таҳлилчилар кескин қимматлашаётган юк тарифлари истеъмол ва ишлаб чиқариш нархларига сезиларли таъсир кўрсатишидан огоҳлантирган.

Маълумот ўрнида, жорий йил мобайнида йўловчи ташиш поездлари чипта нархи ҳам икки бора оширилган. Жумладан, юқори тезликда ҳаракатланувчи “Афросиёб” электропоездлари чипта нархи 20 январдан бошлаб 20 фоизга, 15 майдан бошлаб эса 20-40 фоизга оширилган эди.

Давлат хавфсизлик хизмати ходимлари рейд тадбирлари давомида Тожикистон ва Қирғизистондан контрабанда йўли билан келтирилган қарийб 65 кг гашиш гиёҳвандлик воситасини мусодара қилди.

ДХХ матбуот хизмати тарқатган маълумотга кўра, Сурхондарё вилоятининг Денов туманида яшовчи 30 ёшли шахс автомашинасида Узун тумани ҳудудида кетаётган вақтида тўхтатилган. Текширувда машина юкхонасида 50 килограмм 567 грамм гашиш моддаси борлиги аниқланган ва процессуал тартибда расмийлаштириб олинган. Терговга қадар текширув давомида у бангивор моддани тожикистонлик наркосавдогарлардан олганини айтган.

52 ёшли марғилонлик фуқаро эса тожикистонлик наркокурьерлар Тошкент вилояти Бўка тумани ҳудудидаги хуфия жойга қолдириб кетган 4 килограмм 929 грамм гашиш моддасини олиб, йўловчи автомашинада доимий яшаш манзилига қайтиб келаётган вақтида Фарғона шаҳрида қўлга олинган.

Самарқанддан Андижонга келаётган Spark машинаси Андижон вилоятининг Бўстон туманидаги ЙПХ масканида текширилганда унда кетаётган 1990 ва 1995 йилларда туғилган 3 нафар андижонлик ҳамда қирғизистонлик бир нафар шахсдан 4 килограмм 727 грамм гашиш моддаси олинган.

ДХХ Андижон вилояти Пахтаобод туманида яшовчи 4 нафар фуқаро Қирғизистондаги наркосавдогарлар етказиб берган 4 килограмм 634 грамм гашиш моддасини Андижон туманида 53 минг долларга сотаётганда ашёвий далиллар билан ушлангани ҳақида ҳам маълум қилган.

Ҳозирда мазкур шахсларга нисбатан жиноят иши қўзғатилиб, қамоқ эҳтиёт чораси қўлланган.

Озодлик аввалроқ Тошкент шаҳри ва вилоятида ташкил этилган ноқонуний лабораториялардан умумий нархи тахминан 1 миллион долларга тенг, жами 14 килограмм 795 грамм синтетик гиёҳвандлик воситалари топилгани ҳақида хабар қилганди.

Самарқанд вилояти туманларидан бирида 8-синф ўқувчиси бир гуруҳ шахслар томонидан ўғирлаб кетилди ва зўрланди, дея маълум қилди “Сукут сақлама” (Nemolchi.uz) лойиҳаси.

Жорий йил 23 сентябрь куни ўғирлаб кетилган қиз 6 октябрь куни баданида зўравонлик излари билан топилган.

Қизнинг сўзларига кўра, у бир неча кун калтакланган, спиртли ичимликлар ва ноқонуний моддалар қабул қилишга мажбурланган ва жинсий зўрланган. Унинг яқинлари қизни шифокорга олиб боришган.

Ички ишлар вазирлиги аниқлик киритишича, ҳолат юзасидан Жиноят кодексининг 119-моддаси 3-қисми (ўн саккиз ёшга тўлмаган шахсга нисбатан жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб ғайритабиий усулда қондириш) билан жиноят иши қўзғатилиб, барча иштирокчилар аниқланган ва суд-тиббий экспертиза тайинланган.

Жабрланувчининг яқинлари Nemolchi.uz таҳририяти вакили билан суҳбатда ваколатли идоралар қизнинг зўрланишига беписандлик билан ёндашгани, гумонланувчилар ҳали ҳам озодликда юрганидан шикоят қилган.

Nemolchi.uz қайдича, қизга аризасини қайтариб олиши учун босим ҳам ўтказилмоқда.

Болалар омбудсмани ушбу ҳодиса Қўшработ туманида бўлгани, бу бўйича “ўз ваколати доирасида кузатув олиб бораётгани”ни маълум қилган.

Бош прокуратура матбуот котиби Ҳаёт Шамсутдинов маҳаллий матбуотга маълум қилишича, ариза юзасидан ўтказилган терговга қадар текширув ҳаракатлари давомида ушбу ҳолатга Қўшработ тумани прокуратурасининг иш юритувчиси ҳам алоқадорлиги аниқланган.

Прокуратура иш юритувчиси жорий йил 30 октябрь куни вилоят прокурорининг буйруғи билан ишдан бўшатилган.

БПга кўра, олиб борилган тергов ҳамда тезкор тадбирлар давомида 8 нафар шахс, жумладан туман прокуратурасининг собиқ иш юритувчиси процессуал тартибда ушланган. Бир нафар гумонланувчини ушлаш чоралари кўрилмоқда.

Ўзбекистон дунё мамлакатларида инглиз тилини билиш даражасини баҳоловчи энг йирик рейтинг – EF English Proficiency Index 2024’да 114 та мамлакат орасида 98-ўринни эгаллади.

Ўтган йили мамлакат 113 та мамлакат орасида 93-ўринни эгаллаганди. Шу тариқа ўзбекистонликларнинг инглиз тилини билиш борасидаги ўртача рейтинг балли 442 дан 439 гача пасайган (максимал балл – 700).

EF English Proficiency рейтинги дунё бўйича инглиз тилини иккинчи ёки хорижий тил сифатида ўрганган 2,1 миллион кишининг имтиҳон натижалари асосида тузилган. Бу борада Нидерландия биринчи, Норвегия иккинчи ва Сингапур учинчи ўринни эгаллаган.

Рейтингда мамлакатлар аҳолисининг инглиз тилини билиш даражасига қараб 5 тоифага (“жуда юқори”, “юқори”, “ўртача”, “паст”, “жуда паст”) бўлинган. Булар орасида Ўзбекистон, аввалги йилларда бўлгани каби, инглиз тилини билиш “жуда паст” даражадаги мамлакатлар қаторида қолган.

Ушбу рейтингни тузган EF Education First компаниясининг (Швеция) МДҲ бўйича бўлинмаси томонидан Kun.uz нашрига тақдим этилган маълумотларга кўра, Ўзбекистонда инглиз тилини билиш даражаси йирик шаҳарларда нисбатан юқори бўлиб қолмоқда. Бу борада Андижон (461 балл), Тошкент (457 балл) ва Фарғона (456 балл) шаҳарлари энг яхши натижани қайд этган.

Жиззах (384 балл), Қашқадарё (404) ва Хоразм (405) вилоятларида инглиз тилини билиш кўрсаткичи энг паст деб топилган.

“Охирги 4 йилда Ўзбекистонда инглиз тилини билиш даражаси узлуксиз равишда тушиб бормоқда. Шу билан бирга, бу пасайиш суръати бутун дунё миқёсидаги пасайиш тенденциясидан секинроқ кечмоқда. Масаланинг гендер жиҳати алоҳида эътиборга молик: мамлакат тарихида иккинчи марта эркаклар ва аёллар ўртасида инглиз тилини билиш даражаси тенглашди”, деган EF Education First ширкатининг МДҲ бўйича директори Дмитрий Фёдоров.

Ўзбекистон халқаро рейтингга 2018 йилдан бошлаб киритилган. Мамлакат рейтингга киритилиши учун имтиҳонларда камида 5 минг киши қатнашиши зарур. 2024 йил давомида Ўзбекистондан 7339 киши Education First тестини ечган.

Экстракорпорал уруғлантириш хизматини кўрсатиб келган “Турк-Бухоро ЭКУ маркази” Тошкент филиалига нисбатан Жиноят кодексининг 168-моддаси 4-қисми “а” банди (жуда кўп миқдорда фирибгарлик) билан жиноят иши қўзғатилди. Миробод тумани прокуратураси ҳолат бўйича дастлабки тергов ҳаракатларини олиб бормоқда. Бу маълумотни Kun.uz нашрига Тошкент шаҳри прокуратураси тасдиқлаган.

Қайд этилишича, клиника маъмурияти тиббий муолажалар кўрсатиш учун 49 нафар аёл билан жами 2 миллиард 87,4 миллион сўмлик шартнома тузган. Беморлар ёз ойларида марказда рўйхатдан ўтиб, тиббий хизмат учун 42,6 миллион сўмдан тўлов қилган.

Келишувга асосан сентябрь ойида сунъий уруғлантирилган эмбрионлар бачадонларига трансфер қилиниши, яъни мижозлар ҳомиладор бўлиши керак бўлган.

Аммо корхона таъсисчиларининг келишмовчилиги сабаб клиника фаолияти тўхтаб қолган, уруғлантирилган эмбрионлар ва мижозлар тўлаган пуллар тақдири номаълум бўлиб қолмоқда.

Марказ таъсисчиси Туркияга қочиб кетгани айтилмоқда.

ЭКУ (экстракорпорал уруғлантириш) бепуштлик ташхиси қўйилган ёки анчадан бери фарзандли бўла олмаётган оилалар фойдаланадиган замонавий репродуктив технологиядир. Бунда тухум ҳужайралар ва сперматозоидлар лабораторияда уруғлантирилиб, ҳосил бўлган эмбрионларнинг энг сифатлиси бачадонга кўчирилади. ЭКУ серхаражат ва сермашаққат тиббий муолажа усуллари сирасига киради.

Ўзбекистондаги 1488 нафар бошқарув ходими 1653 та тадбиркорлик субъектида таъсисчилик асосида фаолият юритиб келаётгани аниқланди. Бу рақамлар 12 ноябрь куни ташкил қилинган брифингда Коррупцияга қарши курашиш агентлиги матбуот котиби Шерзод Сафаров тилидан янгради.

Ўзбекистон Республикасининг “Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида”ги қонунига кўра, вазирлик ва идоралар, давлат унитар корхоналари ва муассасалари, давлат улуши 50 фоиздан юқори ташкилотлар ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари ходимларининг тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши тақиқланади.

“Давлат фуқаролик хизмати тўғрисида”ги қонунда ҳам давлат фуқаролик хизматчисининг тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши бўйича чеклов кўзда тутилган.

Аммо бу турдаги қонунбузарлик ҳолатлари тўхтаган эмас. Коррупцияга қарши курашиш агентлиги жорий йил сентябрь ойида Транспорт, Маданият ҳамда Мактабгача ва мактаб таълими вазирликларининг 116 нафар мулозими, октябрь ойида эса Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши, Тоғ-кон саноати ва геология, Олий таълим, фан ва инновациялар ҳамда Энергетика вазирликларининг 160 нафар бошқарув ходим тадбиркорлик билан шуғулланиб келгани ҳақида хабар берганди.

Агентлик матбуот хизматига кўра, қонунчилик ҳужжатларини “Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида”ги қонун талабларига мувофиқлаштириш мақсадида тегишли қонун ҳамда Вазирлар Маҳкамаси қарори лойиҳаси ишлаб чиқилиб, вазирлик ва идоралар билан келишилмоқда.

Ҳукумат қарорида тадбиркорлик билан шуғулланаётган шахс давлат фуқаролик хизматига қабул қилингандан сўнг тадбиркорлик фаолиятини тўхтатиб туриш тартибини жорий этиш назарда тутилган.

Ўзбекистонда теле ва радиоканаллар ҳамда ижтимоий тармоқлар учун тайёрланаётган медиамаҳсулотлар, хусусан, сериал, мультфильм, кино ва қўшиқлар “маънавият экспертизаси”дан ўтказилади.

Республика Маънавият ва маърифат марказининг маълум қилишича, соҳа мутахассисларидан таркиб топган гуруҳ Ўзбекистон ҳудудида намойиш этилаётган маҳаллий ва хориж медиа маҳсулотларида давлат сиёсати, давлат рамзлари, миллий ва умуминсоний қадриятлар, маънавий-ахлоқий мезонларга зид, инсоний фазилатларга таҳдид солувчи ахлоқсизлик, беҳаёликни тарғиб этувчи ҳолатлар мавжуд ёки мавжуд эмаслигини ўрганади.

Ёшлар тарбияси ва миллий менталитетга рахна солувчи медиа маҳсулотларнинг намойиш этилишини тўхтатиш бўйича тегишли вазирлик, идора ва ташкилотларга таклифлар киритиб борилади.

Маънавият ва маърифат маркази, АОКА, Маданият вазирлиги, Кинематография агентлиги, МТРК, Ўзбекистон Миллий медиа бирлашмаси ҳамкорлигида “маънавий экспертиза” жорий этилаётгани жамоатчилик томонидан турлича қабул қилинди. Айрим блогерлар маънавият ниқоби остида цензура қайта тикланаётгани ҳақида ёзди.

Муҳокамалар ортидан Маънавият ва маърифат маркази баёнот бериб, “маънавий экспертиза медиаконтентларнинг ёшлар, айниқса, мактабгача ва мактаб ёшидаги болаларга таъсиридан хавотирланган ота-оналар, зиёлилар, шунингдек, кенг жамоатчилик сўрови, талаб ва ташаббуси асосида жорий қилинаётгани”ни урғулади.

“Маънавият экспертизаси” лойиҳаси медиа маҳсулотларга цензура қўймайди. Экспертларнинг фаолияти медиаконтент ишлаб чиқувчилар, ижодий гуруҳлар ва бадиий кенгашлар учун тавсиявий таклифлар ишлаб чиқишдан иборат бўлади. Бунда оммавий ахборот воситалари, журналистлар, ижодкорлар, блогерларнинг ижод эркинлигига дахл қилинмайди”, дейилган марказ баёнотида.

Жорий йилнинг учинчи чорагида Ўзбекистон уй-жой бозорида сусайиш кузатилди. Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти мутахассислари олиб борган таҳлиллар шундан далолат беради.

Июль–сентябрь ойларида республика бўйича кўп қаватли уйлардаги квартиралар олди-сотдиси учун 41861 та шартнома расмийлаштирилган. Бу 2023 йилнинг шу даврига нисбатан 3362 тага (7,4 фоизга) кам кўрсаткичдир.

Таҳлиллар тижорат банклари томонидан ажратилган ипотека кредитлари ва аҳоли тасарруфидаги даромадлар уй-жой бозорига таъсир этувчи муҳим омиллар эканини яна бир карра тасдиқлаган.

2021 йилнинг январь ойидан 2024 йилнинг сентябрь ойигача бўлган даврда уй-жой олди-сотдиси ва аҳолига ажратилган ипотека кредитлари ҳажми ўртасида (корреляция коэффициенти = 0,81), шунингдек, уй-жой олди-сотдиси ва аҳолининг тасарруфдаги даромадлари ўртасида (корреляция коэффициенти = 0,48) сезиларли боғлиқлик мавжудлиги аниқланган.

Аввалроқ Марказий банк эълон қилган ҳисоботда ҳам жорий йилнинг 9 ойи давомида аҳолига ажратилган ипотека кредитлари камайгани қайд этилганди.

Тўққиз ой давомида жами 11,73 триллион сўмлик ипотека кредитлари ажратилган бўлиб, кредит ҳажми 2023 йилнинг шу даврига нисбатан 4,1 фоизга, олувчилар сони эса қарийб 20 фоизга камайган.