Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати ўндан зиёд юқори мартабали мансабдорнинг ҳисоботини эшитиш ваколатига эга бўлса-да, амалда ҳисоботлар кўп ҳолларда чуқур таҳлилларсиз кўриб чиқилмоқда. Бу ҳақда президент Шавкат Мирзиёев янги чақириқ Олий Мажлис Сенатининг 19 ноябрдаги илк мажлисидаги нутқида тўхталган.

У юқори палата ўз фаолиятида тўлиқ ишга солиши мумкин бўлган имкониятларга эътибор қаратиб, жумладан қонун ижодкорлиги жараёнига маҳаллий кенгашларни кенг жалб этиш, ҳар бир қонун бўйича уларнинг фикрини олиш амалиётини йўлга қўйишни тавсия қилган.

Мирзиёев, шунингдек, камбағалликни қисқартириш ва аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш, коррупцияга қарши кураш борасидаги дастурларни тўлиқ рўёбга чиқаришда сенаторларнинг иштироки муҳимлигини урғулаган.

“Ўзингиз бир тасаввур қилинг – 37 миллионли халқдан фақатгина 65 нафар инсонга сенатор бўлишдек юксак шараф ва бахт насиб этди. Бу улкан ишонч ва масъулиятнинг қадрига етиш, уни ҳалол ва содиқ хизмат билан оқлаш барчамизнинг муқаддас бурчимиздир”, деган президент.

Янги таркибдаги юқори палатанинг илк мажлисида Сенат раҳбарияти сайланган. 2019-2024 йилларда Сенат раиси ўлароқ фаолият юритган Танзила Норбоева яна раҳбарлик курсисини сақлаб қолган.

Абдулла Арипов бошчилигидаги Ўзбекистон ҳукумати 19 ноябрь куни янги сайланган Олий Мажлис олдида ваколатларини зиммасидан соқит қилди, дея маълум қилди Бош вазир матбуот котиби Бекзод Ҳидоятов.

Жорий йилнинг 27 октябрь куни ўтказилган парламент сайлови натижаларига кўра Ўзбекистонда Олий Мажлис (парламент) палаталари янги таркибда шакллантирилди.

Конституциянинг 116-моддаси ва “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси тўғрисида”ги қонуннинг 7-моддасига асосан ҳукумат парламент янгиланиши муносабати билан истеъфога чиқиши лозим.

Президент фармонига мувофиқ, парламент олдида ўз ваколатларини зиммасидан соқит қилган ҳукумат янги таркибдаги Вазирлар Маҳкамаси шакллантирилгунга қадар ўз фаолиятини давом эттириши белгиланган.

Ўтган сайловдан бошлаб амалга киритилган тартибга биноан, янги бош вазир номзоди Олий Мажлис Қонунчилик палатаси (илгари Сенат билан биргаликда) кўриб чиқиши ва тасдиқлаши учун президент томонидан барча сиёсий партиялар фракциялари (илгари сайловда энг кўп депутатлик ўринларини олган партия) билан маслаҳатлашганидан кейин бир ой муддат ичида киритилади.

Эслатиб ўтамиз, 2016 йилдан бери Ўзбекистон ҳукуматини бошқариб келаётган Абдулла Арипов Олий Мажлис палаталарининг 2020 йил 20 январь кунги илк қўшма мажлисида яна қайта бош вазирликка тасдиқланганди.

Тошкент шаҳрида катта миқдордаги электр энергиясидан ноқонуний фойдаланган МЧЖ аниқланди.

“Ўзэнергоинспекция” матбуот хизматининг маълум қилишича, Яшнобод туманида жойлашган “К.И.” МЧЖ масъуллари электр ҳисоблагичга ташқи таъсир кўрсатиб, электр энергиясидан ноқонуний фойдаланган.

Ушбу қоидабузарлик натижасида электр таъминоти корхонасига 7 миллиард 528 миллион сўмлик зарар етказилган.

Мазкур ҳолат юзасидан тегишли ҳужжатлар расмийлаштирилиб, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга юборилган.

“Ўзэнергоинспекция” ўтган ҳафта Жиззах вилояти Шароф Рашидов туманидаги дарвоза ясаш цехи электр қурилмаларини тармоққа улаб, 1,1 миллиард сўмлик электр энергиясидан ноқонуний фойдалангани ҳақида маълумот ёйинлаганди.

Энергетика идоралари мамлакатнинг турли ҳудудларида энергия ресурсларидан ноқонуний фойдаланиш ҳолатлари ҳақида мунтазам ахборот бериб боради.

Тармоқ фаоллари эса соҳа масъулларига “балиқнинг боши”ни ҳам тозалаш, “катта ўғрилар”ни ҳам фош этиш кераклигини эслатиб келади.

2025 йили Ўзбекистонда ижтимоий нафақа олувчилар сони 2 миллион 752 минг нафар бўлиши тахмин қилинмоқда. Ҳозирда нафақа олувчилар 2 миллион 940 минг киши экани инобатга олинса, бу тоифа аҳоли 188 минг нафарга камайиши аёнлашади.

Daryo.uz нашрининг Иқтисодиёт ва молия вазирлиги эълон қилган статистикага таянган ҳолда ёзишича, мамлакатда нафақа олувчи болали ва кам таъминланган оилалар сони ҳамда уларга ажратиладиган маблағ миқдори йил сайин қисқартириляпти.

2024 йилда болали ва кам таъминланган 1 миллион 359 мингта оилага жами 8,1 триллион сўм нафақа тўланаётган бўлса, келгуси йил бундай оилалар сони 1 миллион 247 мингта қолиши ва уларга 7,4 триллион сўм тўланиши режалаштирилмоқда.

2023 йилда эса 2,2 миллион оилага жами 12,3 триллион сўм болалар нафақаси ва моддий ёрдам пули тўланган. Оилаларнинг 2,13 миллионтаси болалар нафақаси, қолган 76 мингтаси моддий ёрдам олган. Шу тариқа ўтган бир йил давомида нафақа олувчи оилалар сони қарийб бир миллионтага қисқартирилган.

2025 йилда республика бюджетидан ижтимоий ҳимоя учун 17,3 триллион сўм ажратилиши белгиланган.

Россияда 19 ноябрь куни бошланадиган “Ўзбекистон маданияти кунлари” тадбири олдидан икки давлат ўзаро орден алмашди.

Россия президенти Владимир Путин 18 ноябрь куни Ўзбекистон халқ артистлари Фаррух Зокиров ва Севара Назархонни “ўзбек ва рус маданиятини яқинлаштириш ҳамда бойитишга қўшган ҳиссаси учун” “Дўстлик” ордени билан мукофотлади.

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ҳам россиялик икки санъаткорни мукофотлашга қарор қилган.

Президент матбуот хизмати ёйинлаган фармонга мувофиқ, Сергей Безруков (РФ халқ артисти, Москва драма театри бадиий раҳбари, театр ва кино актёри) ҳамда Андрис Лиепа (РФ халқ артисти, балет артисти, режиссёр) “ёрқин ва бетакрор истеъдоди, хусусан, кино ва театр йўналишидаги сермаҳсул ижодий фаолияти билан маданият ва санъат соҳаларида ҳамкорликни кенгайтириш, маънавий қадриятларни асраб-авайлаш ва бойитишга қўшаётган муносиб ҳиссаси учун” Ўзбекистон Республикасининг “Дўстлик” орденига муносиб кўрилган.

Бугун Москвадаги Кремль давлат саройида “Ўзбекистон маданияти кунлари” доирасида ўзбек санъати усталари иштирокида концерт дастури намойиш этилади.

Тошкент шаҳри Яккасарой туманидаги “Аския” деҳқон бозори қайта қурилади, дея маълум қилди туман ҳокимлиги матбуот хизмати.

Қайд этилишича, бир неча инвестор томонидан бозорни қайта қуриш бўйича таклиф билдирилган.

Туман ҳокими Нилуфар Аллабергеновага кўра, сотиб олиш таклифи билан чиққан инвестор “Аския” бозорининг бошқарувчиси бўлган жамиятга 3000 кв метр майдонда экобозор, 1200 кв метр майдонда совиткич омборхона ва 400 ўринга мўлжалланган ерости автотураргоҳни беғараз ўтказиб бериши керак.

Лойиҳага 150 миллион доллар миқдорида тўғридан-тўғри хорижий инвестиция жалб этилиши ва янги бозор ёнида жаҳон стандартларига жавоб берадиган 4 юлдузли меҳмонхона барпо этилиши кўзда тутилган.

Ҳокимлик қайта қуриш лойиҳасини “бозорда харидорларнинг келиб кетишига бир қатор ноқулайликлар мавжудлиги” билан асослаган.

Расмий маълумотда 150 миллион доллар сармоя киритмоқчи бўлган инвестор номи очиқланмаган.

Пойтахтнинг энг қиммат мавзеларидан бирида жойлашган “Аския” бозорининг камтарона миқдордаги сармоя эвазига бериб юборилиши экспертлар томонидан “коррупциоген амалиёт” деб танқид қилинди.

“Таклиф этилаётган схемадан на давлат бюджети, на маҳаллий бюджет бир сўм ҳам олмайди... Энг ликвид, энг қиммат локацияларни “инвестиция киритиш” шаблони билан совға қилишни ва чўнтаклар фойдасига тақсимлашни бутунлай тўхтатиш керак”, деб ёзди иқтисодий таҳлилчи Отабек Бакиров.

Фаоллар фикрича, бозор очиқ аукционга қўйилиши ва истаган талабгор минимал шартлар билан савдога киритилиши керак.

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 18 ноябрь куни Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг 5-чақириқдаги илк ялпи мажлисида нутқ сўзлади. Президент матбуот хизмати қайдича, Мирзиёев ўз чиқишида парламентда мухолифатни жонлантириш зарурлигини айтган.

Бунинг учун эса қонунчилик идорасида мухолифатга кафолатланган ҳуқуқлари сонини 3 тадан 6 тага ошириш, 1 нафар қўмита раиси ва 2 нафар қўмита раиси ўринбосари лавозимларини кафолатли эгаллаш, ҳар чоракда “Ҳукумат соати” ва парламент сўрови доирасида камида биттадан масала киритиш каби қўшимча ҳуқуқлар беришни таклиф қилган.

Шунингдек, у янги даврда парламент чинакам халқ уйи, унинг қуйи палатаси эса ғоялар генераторига, соғлом рақобат, баҳс ва мунозаралар майдонига айланиши кераклигини урғулаган.

Мирзиёевга кўра, ҳозирча парламент назорати тўлақонли таъсирчан институтга айланди, деб айтиб бўлмайди. Парламент ва депутатлик назорати ижтимоий соҳа билан чекланиб қолмоқда.

Нутқ давомида Қонунчилик палатасига ҳукумат аъзоси ҳисоботини эшитиб, унинг якунларига кўра ушбу раҳбарни истеъфога чиқариш тўғрисида президентга таклиф киритиш ҳуқуқи берилгани эслатилган.

Йиғилишда ташкилий масалалар ҳам кўрилган.

Сиёсий партиялар вакиллари кенгашининг таклифига биноан, депутатлар яширин овоз бериш йўли билан ЎзХДП вакили Нуриддин Исмоиловни навбатдаги муддатга Қонунчилик палатасининг спикери этиб сайлаган.

Озодлик аввалроқ хабар берганидек, ЕХҲТ Ўзбекистонда 27 октябрь куни бўлиб ўтган парламент сайловига доир дастлабки баёнотида сиёсий муҳит чекланган ҳолда қолгани ва сайловчиларга ҳақиқий танлов имконияти берилмаганига эътибор қаратганди.

“Рўйхатдан ўтган беш партия ҳукумат сиёсатини умумий қўллаб-қувватлагани сабабли сайловчиларга ҳақиқий муқобил вариантлар тақдим этилмади. Бу фуқаролар овозини чинакам ифодалаш учун янада фаол ва рақобатбардош сиёсий муҳитни яратиш зарурлигини яна бир бор таъкидлайди”, деган эди ЕХҲТ Парламент Ассамблеяси делегацияси раҳбари Саргис Ханданян.

Ўзбекистонда ҳарорат -10, -20 даражагача пасайган тақдирда ҳам аҳоли ва иқтисодиётни энергия билан таъминлаш бўйича ҳаракатлар режаси ҳозирланган, деб маълум қилди энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов.

“Ўзбекистон 24” телеканалига берган интервьюсида мулозим мамлакат президенти мутасаддиларга чекловларсиз, узлуксиз электр таъминотини таъминлаш бўйича топшириқ берганини урғулаган.

“2024 йилнинг ноябрь ойи ўтган ноябрга нисбатан салқинроқ бўлиб, қор ёғиб, ҳарорат -3 даражагача, айрим ҳудудларда -8 даражагача пасайган. Бу табиий газ ва электр энергияси истеъмолини кескин оширди. Ушбу [истеъмол] режимларини таъминлаш учун зарур захира ресурслари жалб қилинди. Газ омборларида етарли ҳажмда газ тўпланиши ҳисобига газ билан таъминланди. Аҳоли учун ҳам, иқтисодиёт тармоқлари учун ҳам узлуксиз етказиб бериш таъминланди”, деган Мирзамаҳмудов.

Энергетика вазири ҳудудларда ҳам электр энергияси, ҳам газ таъминотида узилишлар бўлаётгани ҳақидаги мурожаатларга муносабат билдирмаган.

Унга кўра, куз-қиш мавсумида истеъмолчиларга 21 миллиард куб метр газ етказиб бериш режалаштирилган. Кескин совиш ҳолатида ҳаракат режаси ва ижтимоий муассасаларни узлуксиз энергия билан таъминлаш чоралари ишлаб чиқилган.

“Бу масалалар бўйича ҳам масъулият, ҳам мажбуриятлар белгиланган”, дея ишонтирган Жўрабек Мирзамаҳмудов.

Энергетика вазири аввалроқ “Газли” ва “Хўжаобод” ерости газ омборларида қиш мавсуми учун 5,1 миллиард куб метрдан ортиқ газ жамлангани, захира ўтган йилга нисбатан 1,1 миллиард куб метрга кўп эканини маълум қилганди.

Қиш мавсумида электр энергияси ва газ узилиши одатий ҳолга айланган шароитда аҳоли энергетика раҳбариятининг “узлуксиз таъминот” ҳақидаги ваъдаларига шубҳа билан қарайди.

Ўзбекистонда 2019−2024 йиллар оралиғида наркожиноятлар сони икки бараварга кўпайган. Бу ҳақда, Gazeta.uz нашри хабарига кўра, Тошкентда ўтказилган гиёҳвандлик ва наркожиноятларга қарши курашиш масалалари бўйича халқаро тадбирда Президент администрацияси ҳузуридаги Наркотикларни назорат қилиш миллий маркази директори Равшан Маматов маълум қилган.

“Таҳлилларга кўра, сўнгги 5 йилда Ўзбекистонда наркожиноятлар сони икки баробарга, гиёҳвандлик воситалари мусодараси 8,5 баробарга, синтетик гиёҳвандлик воситалари мусодараси эса 400 баробарга кўпайди. Кузатилаётган салбий жараёнлар бу соҳада комплекс чора-тадбирларни белгилаш ҳамда самарали идоралараро ва халқаро ҳамкорликни йўлга қўйишни тақазо этмоқда”, деган Р. Маматов.

Наркотикларни назорат қилиш миллий маркази раҳбари минтақа, хусусан, Ўзбекистонда “дорихона наркоманияси” авж олганидан ҳам хавотир изҳор қилган.

“Минтақамизда “дорихона наркоманияси” деб аталувчи иллатнинг ёшлар ўртасида кенг тарқалаётгани бизни ташвишга солмоқда. Ушбу йўналишда яқин қўшниларимиз билан тажриба алмашишга ва ҳамкорлик қилишга тайёрмиз”, деб таъкидлаган гиёҳвандлик моддаларига қарши курашувчи тизим раҳбари.

Ўсиш динамикасидан ташвиш билдирган Миллий марказ раҳбари наркожиноятлар аниқ сонини очиқламаган. Аввалроқ “Юксалиш” умуммиллий ҳаракати 2019 йил якунида мамлакатда 5 мингдан ортиқ наркотик воситалари билан боғлиқ жиноят содир этилгани, наркодиспансерда ҳисобда турганлар сони эса 5698 нафарга етгани ҳақида маълумот тарқатганди.

Ўзбекистонда 2024 йилда илк бор гиёҳвандлик ва наркожиноятларга қарши курашиш бўйича 2024−2028 йилларга мўлжалланган Миллий стратегия қабул қилинган.

Ўзбекистонда барқарорлик рейтинги бўйича “ААА” тоифадаги тадбиркорлик субъектларига нисбатан солиқ текширувлари ўтказилмайди. Мамлакат президенти томонидан 15 ноябрь куни имзоланган 1000-сонли қонунда ана шу талаб илгари сурилган.

Солиқ кодексига киритилган қўшимчага мувофиқ, солиқ тафтишига доир имтиёз жиноий ишлар доирасида ўтказиладиган текширувларни истисно этади.

Қонун билан Солиқ кодексига тадбиркорлик субъектларининг барқарорлик рейтинги тушунчаси киритилмоқда. Юқори рейтингли тадбиркорлик субъектлари учун рағбатлантириш чоралари жорий этиляпти.

Жумладан, мазкур тоифадаги тадбиркорлик субъектларига ҚҚС суммаси ўрнини қоплаш текширувлар ўтказилмасдан 1 кунлик муддатда амалга оширилади.

Аввалроқ Ўзбекистон ҳукумати 2025 йил 1 январидан эътиборан тадбиркорлар фаолиятини текшириш “Хавфни таҳлил қилиш” электрон тизими доирасида ишбилармонлик субъектларини 3 та тоифага ажратган ҳолда ўтказилишини маълум қилганди.

Янги тартибга мувофиқ, тадбиркорлар фаолиятини назорат қилишга ваколатли органлар ва уларнинг назорат соҳалари рўйхати тасдиқланади. Ушбу рўйхатда йўқ масалалар бўйича текширув ўтказиш ман этилади.

Президент Шавкат Мирзиёев 16 ноябрь куни “Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзоларини тайинлаш тўғрисида”ги фармонни имзолаган. Ҳужжат матни Ўзбекистон президенти сайти орқали ёйинланди.

Фармонга мувофиқ, қуйидаги кишилар Олий Мажлис Сенати аъзолари этиб тайинланган:

• Азамат Зиё – Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Тарих институти директори;

• Муножатхон Йўлчиева – Юнус Ражабий номидаги Ўзбек миллий мусиқа санъати институти профессори;

• Абдусаид Кўчимов – Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги бош директори;

• Қудратилла Рафиқов – Ўзбекистон касаба уюшмалари федерацияси кенгаши раиси;

• Миракбар Раҳмонқулов – Президент ҳузуридаги Қонунчилик ва ҳуқуқий сиёсат институти директори;

• Содиқ Сафоев – Олий Мажлиси Сенати раисининг биринчи ўринбосари;

• Алишер Саъдуллаев – Ёшлар ишлари агентлиги директори;

• Содиқжон Турдиев – Ўзбекистон фахрийларининг ижтимоий фаолиятини қўллаб-қувватлаш “Нуроний” жамғармаси бошқаруви раиси;

• Турсинхон Худайбергенов – Президент маслаҳатчиси.

Ўзбекистон Конституциясининг 92-моддаси ҳамда Сайлов кодексининг 75-моддасига асосан, парламент юқори палатасининг тўққиз нафар аъзоси фан, санъат, адабиёт, ишлаб чиқариш соҳасида ҳамда давлат ва жамият фаолиятининг бошқа тармоқларида катта амалий тажрибага эга бўлган ҳамда алоҳида хизмат кўрсатган энг обрўли фуқаролар орасидан президент томонидан тайинланади.

2023 йилда Конституция янгилангач, Сенат аъзоларининг умумий сони 100 нафардан 65 нафарга қисқарган.

Эндиликда Сенат аъзолари Қорақалпоғистон, вилоятлар ва Тошкент шаҳридан тенг миқдорда 4 нафардан (илгари 6 нафардан) сайланади. 9 сенатор эса (илгари 16 нафар эди) президент фармонига асосан тайинланади.

Маълумот ўрнида, Марказий сайлов комиссиясининг 16 ноябрдаги қарори билан Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридан сайланган сенаторлар рўйхатга олинди.

МСК қайдича, янгидан шаклланган Сенат аъзоларининг 56,6 фоизи 60 ёшдан катталарни ташкил этди. Анъанавий равишда Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси раиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ҳокимлари ҳам сенатор бўлган.

Янги таркибдаги Сенатнинг илк мажлиси 19 ноябрь куни чақирилади.

Қозоғистоннинг Kaspi.kz технологик компанияси Ўзбекистоннинг Humo тўлов тизимини хусусийлаштириш жараёнида иштирок этмайдиган бўлди.

“Биз бу жараёнда иштирок этишни давом эттирмасликка қарор қилдик... Биз Ўзбекистоннинг қизиқарли рақамли трансформациясида иштирок этиш учун имкониятларни излашни давом эттирамиз”, дейилган ширкат баёнотида.

Айни пайтда капиталлашуви тахминан 24 миллиард доллар деб баҳоланаётган Kaspi.kz компанияси жорий йил август ойида Ўзбекистон Давлат активларини бошқариш агентлигига Humo’ни хусусийлаштиришдан манфаатдорлигини билдириб хат йўллаганди.

“Миллий банклараро процессинг маркази” АЖ – банк тўлов карталарига асосланган Humo тўлов тизими Ўзбекистон тўлов тизимининг таркибий қисми ҳисобланади. Устав капитали 155,4 млрд сўмни ташкил этувчи тизим 27 миллиондан зиёд карта чиқарган, 210 мингдан ортиқ терминал ва 6,4 мингдан кўпроқ банкомат ўрнатган.

Айрим таҳлилчилар Қозоғистон ширкатининг бу тариқа “ўйиндан чиққани”ни Ўзбекистондаги хусусийлаштириш жараёнига ишончсизлик ўлароқ талқин қилган.

Озодлик аввалроқ Ўзбекистонда хусусийлаштириш бўйича берилган кўплаб ваъдалар амалга ошмагани, жумладан, савдолар бўйича муддатлар ва йирик корхоналарнинг оммавий рўйхатлари доимий равишда ортга сурилганига эътибор қаратганди.

АҚШ Самарқанд шаҳридаги Регистон майдонида консервация ва реставрация ишлари учун 500 минг доллар миқдорида маблағ ажратади. Бу ҳақда 13 ноябрь куни Вашингтонда бўлиб ўтган АҚШ–Ўзбекистон стратегик шериклик мулоқотининг навбатдаги йиғилиши якунида маълум қилинди.

АҚШ Давлат котибининг Жанубий ва Марказий Осиё бўйича ёрдамчиси Дональд Лу ва Ўзбекистон Ташқи ишлар вазири ўринбосари Музаффар Мадраҳимов раислигидаги мулоқотда иқтисодий ва хавфсизликка доир ҳамкорлик, инсон ҳуқуқлари масалалари муҳокама қилинган.

Вашингтон Ўзбекистон мустақиллиги, суверенитети ва ҳудудий яхлитлигини сўзсиз қўллаб-қувватлашини яна бир карра тасдиқлаган.

Қўшма Штатлар Ўзбекистоннинг минтақадаги археология ва маданиятни сақлаш соҳасидаги етакчилиги учун миннатдорлик билдирган. Шу муносабат билан АҚШ элчиларининг маданий меросни асраш жамғармаси орқали Регистон майдонида архитектура консервацияси ва реставрацияси ишлари учун ярим миллион доллар миқдорида маблағ ажратилиши эълон қилинган.

Октябрь ойида Қорақалпоғистон Республикаси Хўжайли шаҳри яқинидаги ХII асрга оид Халифа Ражаб (Эрежеп) мақбараси ҳам Қўшма Штатлар кўмагида қайта тикланганди.

2001 йилда таъсис этилган АҚШ элчиларининг маданий меросни асраш жамғармаси ривожланаётган мамлакатларга тарихий обидалар ва маданий объектларни сақлаб қолишда молиявий кўмак беради. Жамғарма Ўзбекистондаги 10 дан зиёд лойиҳа учун 1,3 миллион доллар ажратган.

Жиноят ишлари бўйича Сирдарё вилояти Гулистон шаҳри суди йўл-транспорт ҳодисаси содир этган ҳайдовчидан пора олган ЙПХ ходимини 4 йил муддатга озодликдан маҳрум этди.

Олий суд матбуот хизматининг маълум қилишича, вилоят ҳудудидаги авария содир бўлган жойга етиб борган ЙҲХХ катта инспектори ҳодисани расмийлаштирган ва йўловчилардан бирининг жароҳат даражасини аниқлаш учун тиббиёт экспертизаси тайинлаган.

ЙТҲ содир этган машина дарҳол жарима майдончасига жойлаштирилган. Орадан тўрт-беш кун ўтгач, ЙПХ ходими ҳайдовчини ўз хизмат хонасига чақириб, терговга қадар текширув материалларини унинг фойдасига ҳал қилган ҳолда судга чиқариш, суд тиббий экспертизасини енгиллаштириш ҳамда машинани жарима майдончасидан чиқариб беришни ваъда қилган. Бунинг эвазига ҳайдовчидан 400 доллар пул талаб қилган.

ЙҲХХ катта инспектори ҳайдовчининг аризасига асосан ўтказилган тезкор тадбирда ўз хизмат хонасида 200 долларни олаётган вақтида ушланган.

Суд айбланувчини Жиноят кодексининг 210-моддаси (пора олиш) 1-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этишда айбдор, деб топган.

Аввалроқ Озодлик Cамарқанд вилояти Пахтачи тумани ИИБ Жиноят қидирув бўлими тезкор вакили порахўрлик сабаб 2 йил муддатга, Андижон туманидаги профилактика инспектори эса бангфурушга кўмаклашгани ортидан 10 йил 2 ой муддатга қамалгани ҳақида хабар қилган эди.

Коррупцияга қарши курашиш агентлиги маълумотларига қараганда, 2020 йилда ички ишларнинг 46 нафар ходими коррупцион жиноятларга қўл урган бўлса, 2021 йилда бу кўрсаткич деярли 2 бараварга ортиб, 89 нафар ходим томонидан 119 та коррупцион жиноят содир этилган.

Ўзбекистонда, энг паст кўрсаткичда бўлса-да, болалар никоҳи мавжуд, дейилган Equality Now халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти ҳисоботида.

Халқаро ташкилотга кўра, болалар, эрта ва мажбурий никоҳ Евросиёда кенг тарқалган долзарб муаммо бўлиб қолмоқда. Бу ҳолат камбағал оилалар, қишлоқ жойлари ва зиддиятлардан азият чеккан ҳудудларда кўпроқ кузатиляпти.

Минтақа бўйича Грузия ва Қирғизистонда болалар никоҳининг энг катта кўрсаткичи, Ўзбекистонда эса энг кичик кўрсаткичи кузатилган.

Ўзбекистонда болалар никоҳи 3,4 фоиз бўлиб, сўнгги ўн йил ичида сезиларли даражада камайган. Бироқ, Equality Now қайдича, мамлакатда баъзи муаммолар сақланиб қолган.

Умуман, тадқиқотда Арманистон, Озарбайжон, Грузия, Қирғизистон, Россия, Тожикистон ва Ўзбекистондаги болалар никоҳи, эрта никоҳ ва мажбурий никоҳ муаммоси таҳлил қилинган.

Экспертларга кўра, етти давлатнинг барчаси болалар ва мажбурий никоҳга оид қонунларни ислоҳ қилиш бўйича чоралар кўрган, бироқ фақат Грузия ва Озарбайжон никоҳ учун минимал ёшни истисносиз 18 ёш деб белгилаган.

Қолган мамлакатларда ота-она розилиги ёки маҳаллий ҳокимият рухсати билан 18 ёшга тўлгунга қадар никоҳ қуришга имкон берилади. Россиянинг бир қатор минтақаларида ҳатто 14 ёшдан бошлаб никоҳга рухсат мавжуд.

Equality Now ташкилоти никоҳ учун минимал ёшни истисносиз 18 ёш этиб белгилашга чақирган. Ҳукуматларга, шунингдек, қизларни ёш турмушга узатмаслик учун оилаларни моддий рағбатлантириш чораларини кўриш уқтирилган.

2019 йил 1 сентябридан Ўзбекистон қонунчилигига эркаклар ва аёллар учун никоҳ ёшини 18 ёш этиб белгиловчи норма киритилган. Унга қадар оила қуришнинг энг кичик ёши йигитлар учун 18, қизлар учун 17 ёш бўлган.

Расмий статистикага кўра, мамлакатда 2023 йилда эрта никоҳлар сони 42 тани ташкил этган. Аммо амалда бу рақам каттароқ экани тахмин қилинади.