Ўзбекистон Хитой билан “ҳар қандай шароитдаги стратегик шериклик”ни ривожлантирмоқчи. Аммо 2023 йилги савдо статистикаси Тошкент ва Пекин ўртасида ривожланаётган муносабатлар тенг эмаслигини кўрсатади, деб ёзмоқда Eurasianet нашри.
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев январь ойи охирида Хитойга ташриф буюриб, Хитой раҳбари Си Циньпин билан учрашди. Президент баёнотида айтилишича, Мирзиёев ташрифи чоғида икки давлат ўртасида стратегик шериклик муносабатлари “мазмунини бойитиш”га хизмат қиладиган қатор шартномалар имзоланди.
Пекинда имзоланган икки томонлама ҳужжатлар кенг кўламли масалалар, масалан, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва қашшоқликни камайтиришдан тортиб, ўзбек нўхатини Хитойга экспорт қилишда соғлиқни сақлаш стандартлари каби микро-мавзуларгача бўлган соҳалардаги ҳамкорликни белгилаб беради.
Пекин Мирзиёевга қизил гилам тўшаган бўлса ҳам, рақамлар ҳар қандай стратегик ҳамкорлик асоси мазмундан кўра кўпроқ риторикага асосланганини кўрсатмоқда.
2023 йилги маълумотларга кўра, Ўзбекистоннинг Пекин билан савдосида жиддий савдо тақчиллиги бор, Тошкент Хитой товарларига қарамликни кучайтирганини кўрсатади.
ХХР божхона департаменти маълумотларига кўра, ўтган йили Хитойнинг Ўзбекистон билан товар айирбошлаш ҳажми 14 миллиард долларни ташкил этган бўлса, Ўзбекистон экспорти унинг атиги 1,6 миллиард долларини ташкил этган. Ўзбекистон Статистика агентлиги Ўзбекистон-Хитой товар айирбошлаш ҳажми 13,7 миллиард долларга етганини, Хитойга экспорт ҳажми атиги 2,5 миллиард долларни ташкил этганини билдирган.
Ўзбекистоннинг Хитой автомобилларига бўлган иштаҳаси ортиб бораётгани ҳам яхши маълум. Мувозанат, шунингдек, маиший электроника, жумладан, мобил телефонларга ҳам тааллуқлидир.
Ўзбекистон статистика агентлиги маълум қилишича, 2023 йилда Хитойдан 3,1 миллион дона мобил телефон импорт қилинган, бу бошқа манбалар импортидан анча юқори.
Вьетнам Ўзбекистонга 276,8 минг дона мобил телефон етказиб бериш бўйича иккинчи ўринни эгаллади. Ҳиндистондан 37 200 дона импорт қилинган ва у учинчи ўринни эгаллади. Умумий натижа мобил телефон импорти 2022 йилга нисбатан 13,7 фоизга ошганини кўрсатади.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Инвестициялар, саноат ва савдо вазирлиги вакилларига кўра, Хитой ўзини Ўзбекистонга асосий кредитор сифатида кўрсатган.
Вазирликнинг маълум қилишича, 2023 йилда Ўзбекистонга жами 2,8 миллиард долларлик халқаро кредитлар жалб қилинган, уларнинг асосий қисми Осиё тараққиёт банки (616 миллион доллар), Жаҳон банки (552 миллион доллар) ва Хитой (399 миллион доллар) томонидан берилган. Ўзбекистон ҳукумати мамлакат энергетика соҳасига 872 миллион доллар кредит ажратди. Шу билан бирга, транспорт сектори 473 миллион доллар халқаро ёрдам олган бўлса, қишлоқ ва сув хўжалигига 300 миллион доллар теккан.
Форум