Сиёсатшунос: “Ўзбек тили давлат тили мақомига эриша олмаганининг асосий сабаби – цензура”

Сиёсатшунос Камолиддин Раббимов ўзбек тили ўтган 30 йил ичида давлат тили мақомига эриша олмагани, тўлақонли ривожланмаганининг асосий сабабларидан бири cифатида цензурани кўрсатди (www.sof.uz, 27 октябрь). “Авторитаризмнинг кўринишларидан бири – тафаккурни, сўзни ва фикрлашни назорат қилиш ҳисобланади. Назорат, цензура нафақат тафаккурни заифлаштириб, ўлдириб боради, балки бу тафаккурнинг ифодаси ва ифодачиси бўлган тилни ҳам нимжонлатиб, ҳолсизлатиб қўяди. Тил бу –ғоялар ва ҳиссиётларнинг ифодасики, тафаккур кенгайган сайин уни ифодалаш учун тил ҳам кенгайиб, жилолашиб боради. Ўзбекистонда цензура сабаб ўзбек тили ва миллий тафаккур, икки тарафлама зарба еди”, деб ёзади К. Раббимов.

Қайд этилишича, тилнинг қудрати унинг кундалик ҳаётда мураккаб жараёнларни, аниқ фанларни ва нозик ҳиссиётларни гўзал ифодалашида намоён бўлади. Аммо кейинги даврда ўзбек тили “чойхона тили”, “кўча тили”га айланиб қолди.

Сиёсатшунос ўзбек тилининг ривожи мамлакатдаги сўз ва фикрлаш эркинлигининг даражасига узвий боғлиқ, дея хулоса ясаган.