Дунёда суд ҳукми билан амалга оширилган қатллар сони ошиб бормоқда, ўтган йили бу кўрсаткич 2015 йилдан буён энг юқори даражада бўлди. Бу ҳақда Amnesty International (Халқаро Амнистия) инсон ҳуқуқлари ташкилотининг 29 май куни эълон қилинган ҳисоботида айтилган.
Ҳуқуқ фаоллари 2023 йили дунё бўйлаб жами 1153 та ўлим ҳукми ижро этилганини қайд қилганлар. Бу эса 2022 йилдаги кўрсаткичдан қарийб 30 фоизга кўпдир.
Бунга Хитойда амалга оширилган қатллар киритилган эмас, чунки бу мамлакат расмийлари ижро этилган ўлим ҳукми статистикасини келтиришмайди. Улар сони бир неча минг экани айтилади, бу эса Хитойни қатллар сони бўйича дунёда биринчи ўринга олиб чиқади.
Ўтган йили 2428 та ўлим ҳукми чиқарилган. Amnesty International Яқин Шарқ мамлакатларида, айниқса Эронда ўлим ҳукмлари сони кескин ошганини қайд этган. У ерда 853 та қатл амалга оширилган.
“Эрон расмийлари инсон ҳаётини сариқ чақага олмасликларини намойиш этишмоқда”, дейилган ҳуқуқбонлар баёнотида. Уларга кўра, Эронда хусусан гиёҳванд моддалар билан боғлиқ жиноятлар учун ҳам одамлар ўлимга ҳукм қилинмоқда.
Ҳуқуқ фаоллари маълумотига мувофиқ, энг кўп қатл Хитой, Эрон, Саудия Арабистон, Сомали ва АҚШда амалга оширилмоқда. Қўшма Штатларда бир йил ичида 24 киши қатл этилган. 2022 йили бу мамлакатда 18 та ўлим ҳукми ижро этилганди.
Ўтган йили 16 та мамлакатда қатллар амалга оширилган, бу AI ўз ҳисоботларини чиқара бошлаган 2015 йилдан буён энг паст кўрсаткичдир. Қайд этилишича, ўтган йили Беларусда битта ҳам қатл амалга оширилган эмас.
Дунёдаги мамлакатларнинг аксариятида ўлим ҳукми қонун бўйича бекор қилинган, постсовет ўлкалари дохил айрим мамлакатларда эса ўлим ҳукмига нисбатан мораторий эълон қилинган.
Amnesty International ҳисоботи суд томонидан чиқарилган ўлим ҳукмларини ўз ичига олган. Турли можаролар чоғида, шу жумладан Украина урушида кузатилгани каби судловсиз қатллар эса мазкур ҳисоботга киритилган эмас.