БМТ Бош ассамблеяси 23 май куни Сребреницадаги қатлиомни хотирлаш кунини таъсис қилиш учун овоз берди.
Бунга оид БМТ резолюцияси 84 та овоз билан қабул қилинган, 19 та давлат резолюцияга қарши чиққан, 68 та мамлакат овоз беришдан тийилган. Ташаббусга Сербия давлати ва босниялик серблар раҳбарияти кескин қарши чиққан.
Сребреницадаги қатлиомни хотирлаш кунини таъсис қилиш таклифи Германия ва Руандадан чиққан. Қабул қилинган ҳужжат 11 июльни халқаро хотира куни деб эълон қилади. Чора тарафдорларига кўра, хотира кунининг таъсис этилиши Сребреницада босниялик мусулмонлар қирғин қилинганини инкор қилмаслик ва эсдан чиқармаслик учун зарур. Сербиялик вакиллар мазкур қарор уларнинг ҳаммасига геноцид (қатлиом) учун масъул халқ ёрлиғини ёпиштириб қўйишидан хавотир билдиришган.
Сербия президенти Александр Вучич мунозаралар чоғида, агар қатлиомни хотирлаш куни таъсис этиладиган бўлса, бу қадам “эски яраларни очади ва тўла сиёсий хаосга туртки беради”, деб айтган.
Болқон уруши чоғида 1995 йил июлида Сребреницада содир бўлган воқеалар Ҳаагадаги халқаро судлар томонидан геноцид ўлароқ тан олинган – Сребреницадаги воқеалар чоғида босниялик серблар босниялик мусулмон бўлган 8 мингдан зиёд қуролсиз эркак ва ўғил болани қатл этишганди. Оммавий қатлиом айблови билан сербларнинг сиёсий лидерлари ва армиянинг юқори лавозимли зобитлари судланган – улардан айримларига нисбатан умрбод қамоқ жазоси тайинланган.
Босния ва Герцеговинада Сребреницадаги қатлиомни инкор қилиш қонун билан тақиқланган. Шунга қарамай, 2024 йил апрелида Сербия Республикаси парламенти геноцидни рад этувчи ҳисоботни тасдиқлаган, маҳаллий сербларнинг россияпараст лидери Милорад Додик эса очиқдан-очиқ Сребреницадаги жиноят геноцид бўлиб ҳисобланмаслигини билдирган.