Дамашқдаги ўзгаришлардан кейин эронлик ҳарбийлар Сурияни тарк этди

Сурияда Башар Асад режими ағдарилган илк кунларда Дамашқ кўчаларида нон тишлаб кетаётган болаларни кўриш мумкин эди (архив сурати)

Дамашқда ҳокимият Башар Асад режими мухолифларига ўтганидан эронпараст қуролли гуруҳларнинг катта қисми Сурияни тарк этди. The Wall Street Journal (WSJ) нашрининг хабар қилишича, мухолифат Дамашқда ҳокимиятни эгаллаб олган пайтда минглаб эронпараст жангари ҳали ҳам Сурияда эди, уларнинг бир қисми мамлакат шарқида, айримлари эса пойтахт Дамашқнинг ўзида бўлган.

WSJ нашрининг ўз манбаларидан олинган маълумотга таянган ҳолда қайд этишича, кейинроқ Ислом инқилоби посбонлари корпуси зобитлари дохил асосий эронпараст кучлар Эроннинг Сурия чегарасига яқин ерда жойлашган ал-Қаим шаҳрига кўчиб ўтишган.

Ғарблик дипломатлар чекиниш чоғида эронлик ҳарбийлар ва уларнинг иттифоқчилари Сурияда анчагина қурол-аслаҳа ва ҳарбий анжомларни қолдириб кетишган. Эронга қарашли бу аслаҳалар қисман Исроил томонидан йўқ қилинган ёхуд қатор давлатларда террор ташкилоти деб топилган “Ҳайъат Таҳрир уш-Шом” (ҲТШ) гуруҳи томонидан ўлжа ўлароқ олинган.

АҚШ Давлат котибининг Яқин Шарқ ишлари бўйича ёрдамчиси Барбара Лиф фикрича, Сурия эндиликда Эрон учун “душман ҳудуди”га айланган. Вашингтондаги эронлик ва ироқлик дипломатлар АҚШ Давлат котиби ёрдамчисининг бу фикрлари юзасидан изоҳ бермаганлар.

Ўтган йилнинг декабрь ойида ҲТШ ва Суриянинг янги маъмурияти раҳбари Аҳмад аш-Шараъа эронпараст кучларнинг Суриядан кетиши “Эроннинг минтақавий амбицияларини 40 йил ортга улоқтириб юборган”ини билдирган эди. Шу билан бирга, аш-Шараъа Эроннинг Суриядан кетиши минтақа тараққиёти манфаатларига хизмат қилишини урғулаган.

The Wall Street Journal мақоласида Сурия Эрон сиёсатида катта роль ўйнагани қайд этилган. Эрон раҳбарлари Сурия ҳудуди орқали Ливандаги “Ҳизбуллоҳ” радикал гуруҳига қурол-аслаҳа йўллаб турган, айни пайтда Эрон ўз қуролли кучларини Исроил ҳудуди яқинида жойлаштириш имкониятига эга бўлган.

АҚШ Теҳрон Суриянинг янги раҳбарияти йўналишига таъсир кўрсатиш учун ўзининг эски пишангларидан фойдаланишга уриниб кўриши мумкинлигидан хавотир олмоқда, боз устига, Суриядаги вазиятни ҳозирча барқарор деб бўлмайди.