Россия президенти Владимир Путин ва ХХР раиси Си Цзиньпин 16 май куни Пекинда музокаралар ўтказишди.
Музокаралар якунига кўра улар Ҳар томонлама ҳамкорлик ва стратегик ҳамжиҳатлик алоқаларини теранлаштириш тўғрисидаги қўшма баёнотни имзолашган.
Музокаралар олдидан ўз чиқишларида Путин ҳам, Си ҳам икки мамлакат ўртасидаги алоқаларни юқори баҳолашган. Улар Украинадаги урушни ёдга олишмаган, Ғарб ҳам улар томонидан тўғридан-тўғри танқид қилинган эмас.
Путин Москва билан Пекин муносабатлари бирор-бир мамлакатга қарши қаратилмаганини билдириб, Хитойни Россиянинг асосий иқтисодий ҳамкори деб атаган.
Имзоланган баёнотда Хитой ва Россия Украинадаги “жанговар ҳаракатларнинг чўзилиши ва зиддият эскалациясига сабаб бўладиган ҳар қандай қадамни тўхтатиш зарур”лиги қайд этишган ҳамда “унинг назорат қилиб бўлмас босқичга ўтишининг олдини олиш”га чақиришган. Бунинг нимани англатишини баёнот матнидан тушуниб бўлмайди. Унда мулоқот “Украина кризисини ҳал қилишнинг оптимал шакли ўлароқ муҳим” экани ҳам айтилган.
Россия президенти Пекинга 16 май тонгида етиб борган. Бу Путиннинг бешинчи президентлик муддати бошланганидан кейинги илк хорижий сафаридир. Си Цзиньпин Москвага ўтган йили борган эди.
Пекиндаги музокаралар “тор доирада” ўтказилган. Унинг россиялик иштирокчилари орасида собиқ мудофаа вазири, ҳозирда Хавфсизлик кенгаши раҳбари бўлган Сергей Шойгу ва амалдаги мудофаа вазири Андрей Белоусов бўлган. Аввалроқ Кремль матбуот котиби Дмитрий Песков учрашувда Украинадаги уруш ва уни тинчлик йўли билан ҳал қилиш имкониятлари муҳокама қилинмаслиги аниқлигини билдирган эди. Россиялик вакиллар Хитойнинг феълан Россия қўшинларининг Украина ҳудудидан олиб чиқиш шартисиз музокара бошлашда ўз аксини топган тинчлик ташаббусларини юқори баҳолашларини бир неча бор таъкидлашган.
Путин ва Россия делегацияси Хитойга икки кунлик сафар чоғида Пекин ва Харбинга бориши режаланган. Сафар кун тартибидан ХХР раиси Си Цзиньпин ва Хитой ҳукумати раҳбари Ли Цян музокаралар ўтказиш ҳамда Россия-Хитой алоқаларига бағишланган бир неча тадбирда иштирок этиш кўзда тутилган.
Россия президенти ёрдамчиси Юрий Ушаковга кўра кўра, Путин ва Си 16 май куни ўта муҳим бўлган “яккама-якка” суҳбат ўтказишади.
“Ахир Хитойда энг муҳим нарса яккама-якка ўтириб, чой ичиш-ку”, дея урғулаган Ушаков.
ХХР раисининг Москвага сафари чоғида Путин ва Сининг “яккама-якка” музокаралари, хабарларга кўра, бир неча соат давом этган.
ХХР 2022 йил 24 февралидан бери Украинага кенг кўламли босқинчилик уруши бошлаган Россия хатти-ҳаракатларини бирор марта ҳам қораламаган ва БМТ Бош ассамблеясининг бунга оид резолюцияларини ёқлаб овоз бермаган. Бироқ Хитой АҚШ ва Ғарбни “провокация”да айблаган. Айни пайтда Хитой ҳеч қачон Қрим аннексиясини, кейин эса Донецк, Луганск, Запорожье ва Херсон вилоятлари аннексиясини тан олган эмас. Шунингдек, Хитой Кремлга урушда ядровий қурол қўлланилишини Пекин “мутлақо номақбул” деб билишини англатган.