Ўзбекистондаги “Юксалиш” ҳаракати сўнгги кунларда ички ишлар органларида қийноқлардан ўлганлар тўғрисидаги маълумотлар пайдо бўлгани ортиданўнта таклиф киритди. Таклифлар қуйидагилардан иборат:
1. Аввало, сўнгги рўй берган қийноқ ҳолатлари юзасидан Ички ишлар вазирлиги раҳбарияти батафсил ахборот бериши ҳамда тизимда қийноқларга барҳам бериш бўйича аниқ режаларини жамоатчиликка тақдим этиши керак;
2. Бундан буён, мунтазам равишда ҳар бир қийноқ ва бошқа инсон шаъни ва қадр-қимматини камситувчи ҳолатлар бўйича ИИВ раҳбарияти томонидан шахсан жамоатчиликка ахборот бериб бориш амалиётини киритиш лозим;
3. Жиноят содир этганликда гумон қилиниб ушланган шахснинг ҳуқуқлари содда тилда тушунтирилганлиги ҳақида тилхат олиш амалиётини жорий этиш;
4. Жиноят содир этганликда гумонланиб ушланган шахснинг прокурор билан учрашиш талабини дарҳол қондириш бўйича ҳуқуқини қонунчиликда мустаҳкамлаш;
5. Ҳибсга (қамоққа) олинганларнинг расман қамоқда сақлаш жойлари деб эътироф этилган жойларда сақланишини, уларнинг сақланаётган жойлари тўғрисидаги маълумотларни манфаатдор томонлар, шу жумладан қариндошлари, дўстлари ва жамоат ташкилотлари учун очиқ бўлишини таъминлаш мақсадида онлайн маълумотлар базасини яратиш;
6. Шахсни ҳибсга олишда “Миранда қоидаси”ни қўллаш билан боғлиқ ҳаракатларни талаб даражасида амалга оширмаганлик учун жавобгарликни назарда тутувчи қонун лойиҳасини зудлик билан Парламентга киритиш;
7. Миллий превентив механизм доирасида ички ишлар идораларининг вақтинча сақлаш ҳибсхоналари ва ушлаб туриш жойларига жамоатчилик вакилларининг мониторинг ташрифларини ташкил этиш ва доимий амалга ошириш механизмини ишлаб чиқиш;
8. Ички ишлар органларига ишга қабул қилиш, ходимларни тайёрлаш ва қайта тайёрлаш тизимини қайта кўриб чиқиш, хусусан, тегишли тузилмалар ходимларини жиноят процесси иштирокчиларининг ҳуқуқларини билиши, ходимларнинг психологик ҳолатини стресс-тестдан ўтказиш тизимини ислоҳ қилиш;
9. Ҳар бир ушлаб туриш ва ҳибсга олиш ваколатига эга бўлган давлат органлари ҳузурида Жамоатчилик кенгашларини ташкил этиш, Кенгаш томонидан тегишли давлат идорасининг фаолияти давомида инсон ҳуқуқларининг таъминланиши ва поймол этилмаслиги юзасидан доимий жамоатчилик маслаҳатлашувлари ва мониторингларни ўтказиш механизмларини ишлаб чиқиш;
10. Қийноқлар, инсон шаъни ва қадр-қимматини камситиш билан боғлиқ, жамоатчиликда резонанс уйғотган жиноий ишлар юзасидан очиқ ва сайёр суд мажлисларини ташкил этиш, уларни ОАВ орқали онлайн трансляция қилиш амалиётини кенг жорий этиш.
Ҳозирча мазкур таклифларга ИИВ ва бошқа тегишли ҳукумат органлари муносабат билдирмади.
Сўнгги марта Тошкент вилояти Бўка туманида 5 июнь куни терговга жалб қилинган шахс қийноқлар оқибатида вафот этгани тўғрисидаги хабар ўзбек жамиятида резонансга сабаб бўлган эди.
Мазкур воқеа юзасидан Жиноят кодексининг 235-моддаси (қийноққа солиш ва бошқа шафқатсиз, ғайриинсоний ёки қадр-қимматни камситувчи муомала ҳамда жазо турларини қўллаш) билан жиноят иши қўзғатилган. Бўка туман ИИБнинг икки ҳодими қамоққа олинган ва бошқарма раҳбарлари ишдан олинган эди.
Браузерингиз HTML5 ни қўллаб- қувватламайди
Бўкада маҳбуснинг ўлими ва норозилик. ИИБ раҳбарияти ишдан олинди