Чехиялик депутатлар Россия фуқаролигидан воз кечган россияликларгагина Чехия фуқаролигини бериш таклифи билан чиқишди. Ташаббус муаллифлари фикрича, Чехия фақат шу йўл билан Россия таъсирини чеклаши мумкин.

Таклифга мувофиқ, бу шарт, бошпана изловчи шахслар ва айрим ўзгача ҳолатларни истисно қилганда, барча россияликлар учун дахлдор бўлади.

Қонунчиликка бундай ўзгартиш киритиш бўйича таклифни Чехия ички ишлар вазири Вит Ракушан қўллаб-қувватлаган.

Чехия Украина ҳудудида уруш бошланганидан кейин Россия фуқароларига туристик Шенген визаси беришни биринчилардан бўлиб тўхтатган мамлакат бўлиб ҳисобланади.

2022 йил июнидан бошлаб мамлакат россиялик ва беларуслик фуқароларга яшаш учун рухсатнома бериш бўйича ҳам жиддий чекловлар жорий қилган. Айни пайтда Прага россияликларга гуманитар визалар беришда давом этишини таъкидлаган.

Афғонистонда толиблар шакллантирган ҳукумат Ташқи ишлар вазирлиги “Толибон” ҳаракатини тақиқланган ташкилотлар рўйхатидан чиқаргани учун Қирғизистонга миннатдорлик билдирган. Бунга доир баёнот вазирликнинг расмий сайтида 5 сентябрь куни ёйинланган.

“Толибон” дипломатлари қайдича, Қирғизистоннинг бу қарори бошқа мамлакатлар қарорлари билан бир қаторда “Афғонистон Ислом Амирлигини сиёсий жиҳатдан тан олиш минтақавий ва халқаро даражада ошиб бораётганини кўрсатади”.

“Шунингдек, у Афғонистон Ислом Амирлиги ва бошқа давлатлар ўртасидаги икки томонлама алоқалар мустаҳкамланиши учун тўсиқларни бартараф қилади”, дейилган ТИВ хабарномасида.

Айни баёнотни Афғонистон ТИВ вакили Абдул Қаҳҳор Балхий ҳам Х ижтимоий тармоғидаги ўз саҳифасида ёйинлаган.

“Толибон” ҳаракати Қирғизистон ҳудудида фаолияти тақиқланган ташкилотлар рўйхатидан чиқарилгани ҳақида аввалроқ қатор нашрлар Қирғизистон Бош прокуратурасининг тегишли рўйхатига таянган ҳолда хабар қилишган – мазкур рўйхатда “Толибон” йўқ эди. Айни пайтда “Толибон” ҳаракати Қирғизистон Дин ишлари бўйича давлат комиссияси сайтида ҳали ҳам тақиқланган ташкилотлар рўйхатида турибди.

Дин ишлар бўйича давлат комиссияси сайтида қайд этилишича, Бишкек шаҳри Биринчи май туман судининг 2006 йил 15 сентябридаги қарори билан “Толибон” ҳаракати террор ташкилоти деб топилган ва Қирғизистон ҳудудида унинг фаолияти тақиқланган.

Қирғизистон Бош прокуратураси Афғонистон ТИВ баёноти юзасидан ҳали изоҳ берганича йўқ.

“Толибон” радикал ҳаракати АҚШ бошчилигидаги Халқаро коалиция қўшинлари Афғонистондан чиқиб кетганидан кейиноқ – 2021 йил августида ҳокимият тепасига келган. Қўшинлар чиқиб кетиши манзарасида толиблар ҳужумларини кучайтирган ва бу мамлакат пойтахти – Кобул шаҳрининг олиниши билан якунланган. Ўшандан буён толиблар Афғонистонда ўз ҳукмронлигини ўрнатишган ва шу билан бирга халқаро миқёсда тан олиниш учун чоралар кўриб келишмоқда.

Ўзбекистон расмийлари ҳам қарийб уч йилдан буён Афғонистонда ҳукмронлик қилиб келаётган "Толибон" ҳаракати билан муносабатларни бузмасликка уриниб келишади. Расмий Тошкент 2021 йил сентябридан бери толибларга бир неча марта гуманитар ёрдам йўллаган, “Толибон” ҳаракати вакиллари билан кўплаб учрашувлар ўтказган ҳамда биргаликда қатор лойиҳаларни амалга оширишда давом этмоқда.

Telegram асосчиси Павел Дуров ўз каналида Францияда қўлга олинганидан кейинги илк постини ёйинлади.

Ўз обуначиларига дастак учун ташаккур билдирган Дуров Франция полицияси уни 4 кун давомида сўроқ қилганини маълум қилди. Тадбиркорга кўра, полициячилар Дуровга бошқа одамлар Telegram’дан ноқонуний мақсадларда фойдалангани учун у жавобгар эканини ҳамда у яратган ижтимоий тармоқ маъмурияти расмийлар “сўровларига жавоб бермагани”ни айтишган.

Дуров ўзига билдирилган эътирозлар унинг учун “кутилмаган” бўлганини қайд этган. Тадбиркор постида ёзилишича, бу вазият “ажабланарли”дир, чунки “Telegram’нинг Европа Иттифоқида сўровларга жавоб берувчи расмий вакили бор”, ўзи эса “Францияда террорчилик таҳдидига қарши курашиш учун Telegram’нинг қайноқ линиясини яратишга шахсан ёрдам берган” ва ўтган вақт мобайнида франциялик расмийларда “ёрдам сўраш учун” у билан алоқа ўрнатишнинг кўплаб йўллари бўлган.

Дуров, агар бирор-бир мамлакат интернет-хизматдан норози бўлса, мавжуд амалиётга мувофиқ, учинчи шахслар томонидан содир этилган жиноятларда бош директорни айблаб ўтирмасдан, бутун бошли хизматга қарши судга ариза киритиши лозимлигини урғулаган.

“Биз баъзан мамлакатнинг назорат органи билан конфиденциаллик ва хавфсизлик ўртасида мувозанатни сақлаш бўйича келишолмай қоламиз. Бундай ҳолатларда биз бу мамлакатни тарк этишга тайёрмиз. Биз кўп марта шундай йўл тутганмиз. Россия кузатувни таъминлаш учун биздан “шифрлаш калитлари”ни топширишни сўраганида, биз бундан бош тортганмиз ва [пировардида] Telegram Россияда тақиқлаб қўйилган. Эрон биздан тинч намойишчилар каналларини блокировка қилишни талаб қилганида, биз бош тортганмиз ва [пировардида] Telegram Эронда тақиқланган. Биз ўз принципларимизга тўғри келмайдиган бозорларни тарк этишга тайёрмиз, чунки биз бу ишни пул учун қилаётганимиз йўқ”, дея таъкидлаган Дуров.

Айни пайтда тадбиркор Telegram’да жиноятчиларга қарши курашиш бўйича чоралар кўришни ваъда қилган.

“Мен бу борадаги вазиятни сезиларли даражада яхшилашга эришишни ўз олдимга шахсий мақсад қилиб қўйди. Биз ширкат ичида бу жараённи аллақачон бошладик ва тез орада мен бу борадаги олға силжишларимиз ҳақидаги тафсилотли маълумот билан ўртоқлашаман”, дея хулоса қилган Дуров.

Telegram асосчиси Павел Дуров 25 августга ўтар кечаси Озарбайжондан Францияга хусусий учоқ билан учиб келган пайтда Ле-Бурже аэропортида қўлга олинган эди. 26 август куни Париж прокуратураси июль ойида Telegram платформаси ёрдамида амалга оширилган муҳтамал жиноятлар билан боғлиқ равишда жиноят иши қўзғатилгани ҳақида маълум қилган. Дуров ана шу иш тергови доирасида қўлга олинган. У ерда 12 хил жиноят ҳақида гап борган.

Бир неча кун давом этган сўроқ ортидан Павел Дуров Францияда суд назорати остига олинган. Унга мамлакат ҳудудини тарк этиш тақиқланган. Париж прокуратураси томонидан ўтган ҳафта тарқатилган баёнотда Дуров беш миллион евро миқдорида гаров пули тўлаши ҳамда ҳафтасига икки марта полицияда қайддан ўтиши лозимлиги айтилган.

Қозоғистоннинг Киевдаги элчихонаси 5 сентябрь куни Украинада юрган қозоғистонликларга мурожаат қилди.

“Таранглик тобора кучайиб бораётгани муносабати билан ва хавфсизлик мақсадида Қозоғистоннинг Украинадаги элчихонаси Қозоғистон фуқароларига Украина ҳудудини тарк этиш имкониятини кўриб чиқишни тавсия қилади”, дейилган элчихона хабарномасида.

Қайд этилишича, Украинадан Қозоғистонга чиқиб кетиш учун фуқаролар қуруқликдаги йўналишлар – Польша ёки Молдова орқали йўллардан, кейин эса тижорат учоқларидан фойдаланишлари мумкин.

“Польша орқали чиқиб кетиш учун Қозоғистон фуқаролари Шенген визасига эга бўлишлари зарур бўлади. Молдовага кириш учун эса виза керак эмас”, дейилган дипломатлар хабарномасида.

Элчихона Украинадаги барча қозоғистонликларни ҳаво тревогасига эътиборсиз бўлмай, зудлик билан пана жойга йўл олиш, ўз хавфсизлиги чораларини кўриш ва маҳаллий расмийлар тавсияларини бажаришга чақирган ҳамда зарурат туғилганда, алоқа ўрнатиш учун ўз рақамларини қолдирган.

Хабарномада Украина ҳудудида айни пайтда қанча қозоғистонлик борлиги ва улар қайси минтақаларда эканига аниқлик киритилган эмас.

2022 йил октябрида Қозоғистон элчихонаси ўз фуқароларига Украина ҳудудини тарк этиш илтимоси билан мурожаат қилган эди. Ўшанда элчихона ўз мурожаатини “бутун Украина бўйлаб давлат объектлари ва фуқаровий инфратузимага ҳужумлар фаоллашгани” билан боғлаган эди.

2022 йилнинг март ойи охирида Қозоғистон расмийлари Украинадан 900 нафар қозоғистонлик эвакуация қилинганини билдиришган. Уларнинг кўпчилиги Қозоғистонга қайтган.

Қирғизистон Ташқи ишлар вазирлиги қирғизистонликларни “заруратсиз” Россияга боришдан тийилишга чақирди. Бу ҳақда вазирлик матбуот хизмати маълумот тарқатди.

ТИВ қирғизистонликларга бу тавсияни Россия Федерацияси чегарасидаги ўтиш масканларида хорижликларга нисбатан кучайтирилган назорат тартиби ҳали ҳам давом этаётгани важидан берган. Вазирлик бу чоралар бекор қилингунича Қирғизистон фуқароларидан Россияга сафар қилишдан тийилиш сўралишини қўшимча қилган.

Қирғизистон Ташқи ишлар вазирлиги жорий йилнинг май ойида ҳам шу мазмундаги чақириқ билан чиққан эди. Ўшанда бунга Россия давлат чегарасида қўшимча чора-тадбирлар жорий этилгани сабаб ўлароқ келтирилганди.

Марказий Осиё мамлакатларидан келаётган фуқароларга нисбатан текширувлар кўпайиши ва РФ давлат чегарасида назоратнинг кучайтирилиши шу йил 22 мартида Москва вилоятидаги “Крокус Сити Холл” савдо марказида содир бўлган теракт ортидан кузатила бошлаган.

Май ойида Россия хавфсизлик хизматлари раҳбари терактга оид иш бўйича 20 дан зиёд одам қўлга олинганини билдирган. Аввалроқ қўлга олинганларнинг кўпчилиги Тожикистон фуқаролари экани маълум қилинган.

Россия президенти Владимир Путин Владивостокда ўтаётган Шарқий иқтисодий форумнинг ялпи мажлисида Францияда жиноий таъқиб остига тушган Telegram асосчиси Павел Дуров билан “кўп йиллар аввал” Кремлда тадбиркорлар билан мулоқот чоғида учрашганини айтди.

Путинга кўра, ўзининг яқиндаги Бокуга сафари чоғида у Дуров билан учрашмаган. Бундай учрашув бўлиб ўтгани ҳақидаги тахминлар аввалроқ бир қатор шарҳловчилар томонидан айтилган – Дуров Путин билан бир вақтда Озарбайжонда бўлган эди.

Россия президенти: “Мен Дуров Москвада яшайди, деб ўйлардим”, деб айтган, ваҳоланки Telegram асосчиси 2014 йилдаёқ Россияни тарк этган (“Важные истории” нашри аввалроқ ФСБдан сиздирилган маълумотлар асосида Дуров ўшандан буён Россияга бир неча марта келгани ҳақида ёзган), бунгача эса у Петербургда истиқомат қилар эди.

Путин Дуровга қарши очилган жиноят ишини “ажратиб олинган” деб атаб, россиялик расмийларнинг Telegram асосчисига эътирози йўқлигини қайд этган.

Кремль сайтидаги хабарлар архивида Павел Дуров Путин билан бирор учрашувда иштирок этганига оид маълумот йўқ. Кремль матбуот котиби Дмитрий Песков аввалроқ Россия президенти Дуров билан “ҳеч қачон” учрашмаганини айтган эди.

АҚШ Молия вазирлиги “Россия сегодня” медиагуруҳи ва унинг шўъбалари бўлмиш РИА “Новости” агентлиги, Russia Today, Ruptly ва Sputnik нашрларига нисбатан санкциялар жорий қилмоқда. Бу ҳақда вазирлик сайтидаги баёнотда айтилган.

Вашингтон фикрича, Россия медиатузилмалари АҚШдаги президент сайловига таъсир кўрсатишга уринмоқда ва сайловчиларнинг Қўшма Штатлардаги сайлов жараёнларига ишончига путур етказяпти.

Бундан ташқари, ҳужжатда Россия ўзининг ахборот ресурслари ёрдамида Молдовадаги вазиятга таъсир кўрсатишга уринаётгани, Украина ва бутун дунёдаги вазиятни беқарорлаштиришга ҳаракат қилаётгани урғуланган.

АҚШ санкция рўйхатига RT бош муҳаррири Маргарита Симоньян, унинг ўринбосарлари Елизавета Бродская, Андрей Кияшко ва Антон Анисимов, RT рақамли лойиҳалари менежери Константин Калашников ва медиалойиҳалар бўлими ходимаси Елена Афанасьевалар ҳам киритилган.

Айни пайтда АҚШ Молия вазирлиги Калашников ва Афанасьевага хорижий агентлар тўғрисидаги қонунни бузганлик ва пул ювганлик айбловлари ҳам билдирилишини қайд этган. Вазирлик иддаосича, RT ходимлари Россия манфаатлари ҳимояси учун видеороликлар ёйинланишига қарийб 10 миллион доллар маблағ сарфлашган. Баёнотда Қўшма Штатлар Россиядаги авторитар режим ўз пропагандасини зимдан олға суришига тоқат қилолмаслиги таъкидланган.

АҚШ қонунларига кўра, Калашников ва Афанасьева мазкур айбловлар бўйича 20 йилгача озодликдан маҳрум этилишлари мумкин.

Шунингдек, кремлпараст ҳакерлар гуруҳи бўлган RaHDit ва унинг раҳбари, ФСБнинг собиқ зобити Алексея Герашченко ҳамда “Диалог” автоном нотижорат ташкилоти ва унинг раҳбари Владимир Табак ҳам санкция рўйхатига тушган.

АҚШ Адлия вазирлиги “Диалог” томонидан Россия ҳукумати манфаатлари йўлида америкалик фуқароларга таъсир кўрсатиш учун фойдаланилган 32 та интернет-домен ҳам блокировка қилингани ҳақида билдирган. Бунга оид текширувлар АҚШ Федерал тергов бюросининг Филадельфиядаги бўлими томонидан олиб борилмоқда.

Тергов тахминига кўра, Россия томони Украинага нисбатан халқаро дастакни камайтириш, россияпарастлик қарашларини мустаҳкамлаш ва ноябрь ойида АҚШда бўлиб ўтажак президент сайлови олдидан сайловчиларга таъсир ўтказиш мақсадида ўз пропагандасини ёйиш билан шуғулланиб келган. АҚШ Адлия вазирлиги бу доменлар “Доппельгангер” амалиёти” деб номланган дезинформация кампаниясининг бир қисми бўлган, деб ҳисоблайди.

“Қўшма Штатлар Россия давлати ҳомийлиги остида демократик институтларимизга путур етказишга уринаётган субъектларни бундан буён ҳам фош қилишда ва уларни бу хатти-ҳаракатлари учун жавобгарликка тортишда давом этади”, дея билдирган АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен.

АҚШ санкцияларига оид хабарлар ортидан Маргарита Симоньян ўз телеграм-каналида “Тю. Уйғонишибди” деган ёзув қолдирган.

Аввалроқ CNN телеканали ўз манбаларидан олинган маълумотларга таяниб, Оқ уй Москвани ўз назорати остида бўлган оммавий ахборот воситалари ва ижтимоий тармоқлардан дезинформация учун фойдаланган ҳолда, АҚШдаги президент сайловига таъсир кўрсатиш уринишларида айбламоқчи экани ҳақида хабар қилган эди.

CNN манбалари Вашингтоннинг диққат-эътибори “Кремль пропагандистик уринишларининг асосий унсури” ўлароқ, хусусан, RT телеканалига қаратилишига урғу беришган.

Россия давлат ОАВга нисбатан санкциялар киритилиши юзасидан ҳали изоҳ берганича йўқ. Москва хорижий давлатлардаги сайловларга аралашганлик бўйича барча айбловларни шу пайтгача доим қатъиян рад этиб келган.

АҚШ, Исроил ва Миср Ғазо сектори ва Миср чегарасидаги Филадельфия йўлаги мониторинги механизмини муҳокама қиляпти. Бу ҳақда Financial Times нашри ўз манбаларидан олинган маълумотларга таянган ҳолда хабар қилди.

Нашр суҳбатдошларига кўра, режага юқори технологик ерости ғовини қуриш, тунеллар қурилишини таъқиб қилиш учун қўшимча датчикларни кўпайтириш ҳамда Ғазо сектори чегарасида Миср қўшинларини жойлаштириш кабилар киради.

Манбаларнинг айтишларича, муҳтамал лойиҳани молиялаштириш масаласини АҚШ ўз зиммасига олиши мумкин.

Ўз навбатида, Исроилнинг стратегик масалалар бўйича вазири Рон Дермер Bloomberg агентлигига Исроил томони Филадельфия йўлаги устидан назорат бўйича музокараларга тайёр экани, бироқ бу иш фақат АҚШ ва Европа Иттифоқида террор ташкилоти деб тан олинган ҲАМАС гуруҳи билан уруш тугаганидан кейин амалга ошиши мумкинлигини билдирган.

Исроил Ғазо секторида жанговар амалиёт ўтказмоқда. Мазкур амалиёт ўтган йилнинг 7 октябрида ҲАМАС жангариларининг Исроил жанубига ҳужумига жавобан бошлатилган. Ўша пайтда мингдан зиёд одам ҳалок бўлган, 250 дан ортиқ одам гаровга олиниб, Ғазо ҳудудига олиб чиқиб кетилган.

Исроил ва Фаластин томонлари келишувлари натижасида гаровдаги кишиларнинг 100 нафардан кўпроғи озод қилинган. Айни пайтда 100 дан зиёд киши гаровда қолмоқда. Уларнинг 30 нафардан кўпроғи ҳалок бўлгани тахмин қилиняпти.

Россия Давлат думасидаги “Адолатли Россия – Ҳақиқат учун” (“Справедливая Россия — За правду”) фракцияси лидери Сергей Миронов Марказий Осиё минтақасидан бўлган кишиларга Россия Федерацияси фуқаролиги беришга вақтинча мораторий жорий этиш таклифи билан чиқди.

“Бундай таклиф билан “Адолатли Россия – Ҳақиқат учун” партияси 2022 йилдаёқ чиққан, ўшанда биз миграция соҳасида тартиб ўрнатилиши учун феълан якка ўзимиз курашаётган эдик. Кескинлашган миграция муаммолари қонун чиқарувчилар диққат марказида бўлиб турган бугунги кунда бу масалани кўриб чиқишга қайтишимиз лозим”, деб ёзган Сергей Миронов ўз telegram-каналида.

Депутат ўз постида “Жанубдан келган меҳмонларга юз минглаб паспорт тарқатиш нимага керак? Этник анклавларни урчитиш нега керак? Бюджетнинг ижтимоий таъминот учун ажратилган миллиардлаб маблағини бу янги фуқароларга сарфлаш нима учун лозим? Бундан Россияга фойда нима?” деган саволларни ўртага ташлаган.

Миронов иддаосича, гастарбайтерларни ёппасига паспорт билан таъминлашдан фақатгина коррупцияга чалинган амалдорлар ва мигрантлар машруълашувидан мўмай даромад топаётган товламачилардан иборат мафия фойда кўради.

“Давлат бу мафияга қарши курашиши ва миллий хавфсизлик соҳасида ўз манфаатларини ҳимоя қилиши зарур. Жумладан, Марказий Осиё мамлакатлари турғунларига РФ фуқаролигини беришга мораторий киритиш йўли билан. Ҳеч бўлмаганда 2026 йилгача. Бу вақт ичида эса қонунчиликни тартибга солиш, миграция хизматини порахўрлардан тозалаб, уни ислоҳ қилиш ҳамда аввал берилган паспортларнинг қонунийлигини текшириш мумкин бўлади”, деб ҳисоблайди Сергей Миронов.

Россияда мигрантларга нисбатан ксенофобик кайфиятлар “Крокус Сити Холл”даги теракт ортидан кучайиб кетган. Россиялик расмийлар мазкур террор хуружининг амалга оширилишида бир неча тожикистонликни гумонлашмоқда.

Терактдан сўнг Россиянинг турли минтақаларида ҳуқуқ-тартиботчилар хорижликлар яшайдиган ва ишлайдиган жойларда рейдлар ўтказа бошлаганлар. Айрим ҳолатларда мигрантлар ҳарбий комиссариатларда қайддан ўтказилган. Шу билан бир пайтнинг ўзида Россияда миллатчилар “рейдлари” ҳам бошланиб кетган – бу “рейдлар” давомида улар мигрантларни ишдан бўшатиш ва қизларнинг рўмолларини ечиштиришни талаб қилишган.

Россияда мигрантларга қарши кайфият кучайиши манзарасида ўзбекистонликлар дохил Марказий Осиёдан бўлган муҳожирлар мамлакат ҳудудига киришда узоқ муддатли текширувлардан ўтаётгани ҳақида Озодлик аввалроқ хабар қилган эди.

Россияда такси ҳайдовчилари танқислиги 2024 йил охирига бориб 130 минг кишини ташкил қилади. Бу ҳақда “Яндекс Go”нинг давлат идоралари билан ишлаш бўйича директори Антон Петраков Шарқий иқтисодий форум чоғида билдирди.

Унга кўра, бу миграция сиёсатининг кучайтирилгани ва такси соҳасида тартибга солишлар билан боғлиқ.

“Ҳайдовчилар даромади ўз даромадларига тенг, бироқ талаб ва харажат кам бўлган бошқа соҳаларга ўтиб кетишмоқда”, деган Петраков.

Ҳайдовчилар етишмаётгани таксида йўлкира ҳақлари ошишига таъсир кўрсатмоқда. Куз ва қиш ойларида тиғиз соатларда нархлар, Петраковнинг урғулашича, “ўнлаб фоизгача” ошиб кетиши мумкин.

Аввалроқ “Агентлик” нашри Россиядаги минтақаларнинг учдан бирида ҳамда Россия томонидан аннексия қилинган Қримда мигрантларнинг айрим соҳаларидаги фаолиятига чеклов киритилиши мумкинлиги ҳақида ёзиб чиққан эди. Мигрантларга энг кўп таксида ишлаш тақиқланмоқда – бундай таъқиқ РФнинг 27 та минтақасида амалда.

Москва вилоятидаги “Крокус Сити Холл” савдо марказидаги теракт ортидан Россияда мигрантларга нисбатан ксенофобик кайфиятлар кучайиб кетган. Расмий тахминларга кўра, бу теракт Тожикистон фуқаролари томонидан содир этилган.

Россиянинг турли минтақаларида ҳуқуқ-тартиботчилар хорижлик ишчилар яшаган ва ишлаган жойлар бўйлаб рейдлар уюштира бошлашган. Баъзи пайтларда мигрантларни ҳарбий комиссариатларда қайддан ўтказиш ҳолатлари кузатилган.

2024 йил бошидан буён Ички ишлар вазирлиги ходимлари 65 мингдан зиёд хорижликни Россиядан чиқариб юборишган, шунингдек, 120 минг мигрантнинг РФ ҳудудига киришига тўсқинлик қилишган. Бу орада Россияда кадрлар етишмаслиги манзарасида мигрантлар оқими сўнгги 10 йил ичида энг паст даражага тушган.

Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулеба Олий радага истеъфо аризасини топширган. Бу ҳақда “РБК Украина” нашри Украина парламенти спикери Руслан Стефанчукнинг Фейсбукдаги ўз саҳифасида қолдирган постига таянган ҳолда хабар қилди. Стефанчукнинг ёзишича, Кулебанинг аризаси яқин кунларда ўтказилажак ялпи мажлислардан бирида кўриб чиқилади.

Аввалроқ бошқа вазирлар ва бош вазир ўринбосарларининг истеъфолари манзарасида Кулеба ҳам ишдан бўшатилиши мумкинлиги ҳақида “Украинская правда” нашри президент Зеленский атрофидаги манбалардан олинган маълумотга таянган ҳолда хабар қилган эди. Нашр суҳбатдошлари Кулебанинг ўрнига унинг биринчи ўринбосари Андрей Сибига келиши эҳтимоли кўпроқ эканини иддао қилишган.

Кулеба ўз истеъфоси юзасидан изоҳ берган эмас. У 2020 йил мартидан буён Украина ташқи ишлар вазири лавозимини эгаллаб келаётган эди.

Учинчи сентябрь куни Украина Олий радасига ҳукуматнинг уч аъзоси — саноатнинг стратегик соҳалари вазири Александр Камишин, адлия вазири Денис Малюська ҳамда табиий бойликлар ва атроф-муҳитни ҳимоя қилиш вазири Руслан Стрелец томонидан истеъфо аризаси тушган. Парламент спикери Руслан Стефанчук сешанба куни бунга ўхшаган ариза Давлат мулк фонди раиси Виталий Коваль томонидан ҳам топширилганини маълум қилган. Кейинроқ Радага бош вазирнинг Европа ва Евроатлантика интеграцияси масалалари бўйича ўринбосари Ольга Стефанишина ҳамда Украинанинг вақтинча ишғол этилган ҳудудларини реинтеграция қилиш масалалари бўйича вазири, бош вазир ўринбосари Ирина Верешчук томонидан ҳам истеъфо аризаси топширилгани маълум бўлган.

“Суспильне” нашри Украина Олий радаси истеъфоларни 4 сентябрь куниёқ тасдиқлаши мумкинлиги ҳақида ёзган.

“РБК Украина” нашри Украина парламентидаги “Халқ Хизматкори” (“Слуга Народа”) фракцияси раҳбари Давид Арахамия изоҳига эътибор қаратган. У ўз telegram-каналида 4 сентябрь “ишдан бўшатишлар куни”, 5 сентябрь эса “тайинловлар куни” бўлишини қайд этган. Арахамия шу ҳафтанинг ўзида ҳукумат таркибида катта ўзгаришлар бўлиши кутилаётгани ҳақида ёзган. Унга кўра, Вазирлар маҳкамаси штат бирлигининг 50 фоиздан кўпроғида ўзгаришлар бўлади.

“Якуний рўйхат фракциянинг 4 сентябрдаги мажлисида аниқ бўлади”, дея қўшимча қилган Арахамия.

Ўз навбатида, “Голос” партиясидан депутат Ярослав Железняк 3 сентябрь куни бўлиб ўтган брифингда ҳукумат таркиби тўлиқ ўзгаришини кутиш керак эмаслиги, чунки, қонунга мувофиқ, ҳарбий ҳолат вақтида ҳукумат таркибини тўлиқ ўзгартириш мумкин эмаслигини айтган.

Украина президенти Владимир Зеленский 27 август кунги матбуот анжуманида бош вазир Денис Шмигаль билан ҳукуматдаги эҳтимолий ўзгаришларни муҳокама қилаётганини билдирган эди. Ёзда “Украинская правда” ва “РБК-Украина” нашрлари президент атрофидаги манбалар маълумотига таянган ҳолда, Зеленский бош вазир Шмигалдан чарчаган бўлиши ва уни ишдан бўшатишни режалаётган бўлиши мумкинлиги ҳақида ёзиб чиқишган.

Денис Шмигаль Украина ҳукуматига 4,5 йилдан буён етакчилик қилиб келмоқда.

Эронда жорий йил бошидан бери 400 дан зиёд киши қатл этилган. Бу ҳақда Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг экспертлар гуруҳи маълум қилди.

Аёллар ва қизларга нисбатан ҳуқуқий дискриминация бўйича ишчи гуруҳининг беш аъзоси ва олти нафар махсус маърузачидан иборат бу гуруҳ БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши томонидан тузилган, бироқ улар ташкилот номидан ҳам иш кўришлари мумкин.

Экспертлар маълумотига кўра, қатл этилган 400 кишидан 15 нафари аёллардир. Август ойида Эронда камида 81 киши қатл этилган, бу июль ойида қатл этилганлар сонидан (45 киши) қарийб икки баравар кўп. Қатл этилганларнинг 41 нафари гиёҳванд моддалар билан боғлиқ жиноятлар учун судланган.

Экспертлар 2021 йилдан бошлаб Эронда гиёҳванд моддалар билан жиноятлар учун қатллар сони кескин ошиб кетганини қайд этишган. 2023 йили бундай айбловлар билан 400 дан ортиқ одам қатл этилган. Бу юксалиш гиёҳванд моддалар билан боғлиқ жиноятлар учун ўлим жазоси қўлланишига нисбатан чекловлар киритилганига қарамасдан кузатилган.

Эронда ўлим ҳукми билан якунланган маҳкама жараёнлари, БМТ экспертларига кўра, кўпинча тегишли ҳуқуқий процедуралар кафолатига жавоб бермайди.

“Адолатли судлов ва тегишли ҳуқуқий процедура ҳуқуқининг жиддий равишда бузилаётганига оид хабарлар бугунги кунда Эронда татбиқ этилаётгандек кўринишдаги ўлим жазоси ноқонуний қатл билан тенглигини англатади”, дея билдирган экспертлар.

Украина президенти Владимир Зеленский 3 сентябрь куни NBC News телеканалига август ойи бошидаги кутилмаган ҳужум амалиёти натижасида эгаллаб олинган Россия ҳудудларини муддатсиз ушлаб туришни режалаётганини билдирди. Шу тариқа Киев Россия президенти Владимир Путинни музокара столига ўтқазишга уринмоқда.

“Бизга уларнинг ери керак эмас. Биз у ёққа Украинанинг турмуш тарзини кўчиришни хоҳлаётганимиз йўқ”, деган Зеленский.

Украина эгаллаб олинган ҳудудларни бундан буён ҳам назорат қилмоқчи, чунки, президентга кўра, бу урушни тугатиш ва “ғалаба режаси”нинг бир қисмидир. Зеленский бу режани Киевнинг иттифоқчилари ва халқаро ҳамкорларига тақдим этиш ниятида эканини маълум қилди.

Қарийб бир ой муқаддам Украина қўшинлари махфий амалиёт чоғида Россиянинг Курск вилоятига киришган. Эндиликда Киев Россиянинг қарийб 500 квадрат миллик ҳудудини назорат қилаётгани ва россиялик юзлаб асирни қўлга олганини иддао қилмоқда.

Зеленскийга кўра, 6 августдаги ҳужум амалиётининг мақсади россияликлар томонидан Украина чегараси бўйлаб буфер ҳудуди барпо этилишига тўсқинлик қилиш бўлган. Аввалроқ Путин Украина Қуролли кучлари томонидан Россиянинг чегараолди ерларига ҳужум қилинишининг олдини олиш учун Украинанинг чегара ҳудудини эгаллаб олишни ваъда қилган эди.

NBC News телеканали журналистининг “Украина режасига ҳужумларни давом эттириб, Россиянинг янада кўпроқ ҳудудини эгаллаб олишга уриниш ҳам кирадими?” деган саволига Зеленский “бу мавзуда гапиролмайман”, дея жавоб берган.

Зеленский NBC News’га Байден маъмурияти Курск йўналишида амалиёт ўтказилишини билмагани, чунки бу ҳатто Украина ичида ҳам қаттиқ қўриқланган сир бўлганини маълум қилган.

Аввалроқ Вашингтон бир неча марта Киевнинг Курск вилоятига оид режаларидан хабардор бўлмаганини билдирган эди.

Россия армияси томонидан Полтавага берилган зарба оқибатида 40 дан зиёд киши ҳалок бўлган, 200 чоғли одам яраланган. Бу ҳақда Украина президенти Владимир Зеленскийнинг баёнотида айтилган. Зеленскийга кўра, зарба ортидан Полтавадаги Алоқа институти биноларидан бирига қисман шикаст етган.

Полтава вилояти ҳарбий маъмурияти раҳбари Филипп Пронин қайдича, ҳужум ва унинг оқибатлари туфайли минтақада уч кунлик мотам эълон қилинди. Мулозимга кўра, шаҳар аҳли жабрланганлар учун қон топширмоқда.

“Полтавшчина ва бутун мамлакат учун катта фожиа”, деб ёзган Пронин ижтимоий тармоқларда.

Украина Мудофаа вазирлиги зарба иккита баллистик ракета билан берилганини маълум қилди.

Би-би-сининг украин хизмати зарба ҳадафи ҳозирда тарқатилган Полтава олий ҳарбий алоқа ўқув юрти ҳудудида жойлашган алоқа қўшинлари ўқув маркази бўлганини қайд этган.

Россиялик ҳарбий блогерлар зарба ҳарбийлар саф тортган пайтда берилгани, бунинг натижасида камида 50 киши ҳалок бўлганини иддао қилишмоқда.

Зарба ҳарбийларга қаратилганини Украина Олий радаси депутати Марьяна Безуглая билвосита тасдиқлаган.

“128-бригаданинг саф тортиши бизга сабоқ бўлмади”, деб ёзган депутат аёл Фейсбукдаги ўз саҳифасида. Ўтган йилнинг 5 ноябрида Украина Қуролли кучларининг 128-Закарпатье бригадаси Запорожье вилоятида Россия ракетаси зарбасига нишон бўлган эди. Ўшанда 20 чоғли одам ўлган, 50 дан зиёд киши яраланган.

Украина Мудофаа вазирлиги иддаосича, тревога билан ракетанинг ерга урилиши оралиғи шу қадар қисқа бўлганки, одамлар бомбапаноҳга чопиб кетаётган пайтларида зарбага нишон бўлишган.

Украина Ички ишлар вазирлиги ракета тушган жой яқинида тураржой мавзеи борлигига эътибор қаратган. Зарба тўлқини кўп қаватли уйлар ойнакларини парчалаган.

Россия Мудофаа вазирлиги Полтавага ҳужум юзасидан ҳали изоҳ берганича йўқ. Москва Украинанинг фуқаровий инфратузилмаси ва тинч аҳолига қасдан зарбалар берилаётганини инкор қилиб келади.

Эрон тарафидан дастакланаётган яманлик ҳусийлар 2 сентябрь куни Қизил денгизда иккита нефть танкерига ҳужум уюштиришган. “Америка овози” хабарига кўра, бу ҳақда америкалик ҳарбийлар маълум қилишган, улар ҳужумларни “ўйламай амалга оширилган террор хуружи” деб аташган.

Ҳужумга учраган Amjad танкери Саудия Арабистони байроғи остида, Blue Lagoon танкери эса Панама байроғи остида сузиб кетаётган бўлган.

АҚШ Марказий қўмондонлиги ҳусийлар танкерларга иккита баллистик ракета ва камикадзе дрони билан ҳужум қилиб, иккала кемага шикаст етказганини маълум қилган. Қўмондонлик баёнотига мувофиқ, Amjad бортида икки миллион баррелга яқин нефть бўлган.

Reuters агентлигининг икки манбаси зарба чоғида танкерлар ёнма-ён сузиб бораётганини маълум қилишган. Кемалар жиддий шикаст олмай, йўлида давом этишга муваффақ бўлишган. Ҳодиса чоғида ҳеч ким ҳалок бўлмагани айтилмоқда. Айни пайтда агентлик манбаларидан бири зарбанинг бевосита ҳадафи Amjad танкери бўлгани юзасидан шубҳа билдирган.

Душанба оқшомида Blue Lagoon танкерига ҳужум учун масъулиятни ўз зиммаларига олишган, бироқ улар ўз баёнотларида Саудия танкерини зикр этишган эмас, дея хабар қилган Reuters.

АҚШ Марказий қўмондонлигининг бошқа бир баёнотида америкалик ҳарбийлар Яманнинг ҳусийлар назорати остида бўлган ҳудудида иккита ракета тизимини муваффақият билан йўқ қилишгани айтилган. Қўмондонлик қайдича, бу тизимлар минтақадаги савдо кемаларига ҳамда АҚШ ва коалиция кучларига “бевосита таҳдид манбаси” бўлиб келаётган эди.