Инсон ҳақлари бўйича Арманистон Омбудсмани Карен Андреасян ўзбекистонлик ҳамкасби Улуғбек Муҳаммадиевга мурожаат қилиб¸ ИШИДга алоқадорлик каби қатор оғир жиноятларда айбланиб¸ маҳкамага тортилган жиззахлик армани фермер Арамаис Авакян тақдирига алоҳида эътибор қаратишни сўради. Авакян яқинларига кўра¸ Пахтакор туман ҳокими фермер ҳовузини тортиб олиш мақсадида уни ишидчига чиқарган. Ҳоким Ғофур Қаршибоев эса Озодлик билан суҳбатда бу айбловни рад қилди.
Арман омбудсмани ишидчига чиқарилган миллатдоши ҳаққини сўраб ўзбек ҳамкасбига мурожаат қилди
Арман омбудсмани томонидан Ўзбекистон Олий Мажлиси инсон ҳуқуқлари бўйича вакили – омбудсман Улуғбек Муҳаммадиевга йўлланган мактуб жиззахлик фермернинг онаси Ереван ҳукуматига қилган мурожаатга асосланган.
Арманистондаги миллатдошларидан ўғлини адолатсизликдан қутқаришда ëрдам сўраб мурожаат қилган Арамаис Авакяннинг онаси Флора Сакунц¸ арман омбудсмани расмий мактубида ëзилишича¸ ўғлининг ҳибсхонада қийноққа солинаëтганини билдирган.
“Флора Сакунцнинг бизга билдиришича¸ 2016 йил 6 январь куни бўлиб ўтган маҳкамада у ўз ўғлини ниҳоятда озиб-тўзиб кетган ва тушкун бир ҳолда кўрган. Мурожаатчига кўра¸ жиноятга иқрор қилиш мақсадида ҳуқуқ-тартибот идоралари Арамаис Авакянни қийноққа солишган – у сўнгги суд мажлисига оëғи синга ҳолда келтирилган.
Инсон ҳақларини ҳимоя қилиш тизимлари ўртасидаги кўнгилли ҳамкорлик ва ўзаро ëрдам принципларига асосланган ҳолда¸ Сиздан Авакяннинг жисмоний ва руҳий аҳволига оид маълумот бериш ва унга нисбатан ҳақсиз амалиëтлар олдини олишда тегишли чоралар кўришда имкон қадар ëрдам беришингизни сўрайман”¸ дейилади арман омбудсмани томонидан Тошкентга йўлланган мактубда.
Арман матбуотининг сўнгги хабарларига кўра¸ бу расмий мурожаат Карен Андреасяннинг мамлакат омбудсмани сифатидаги сўнгги баëнотларидан бири бўлган ва у 12 январь куни истеъфога кетган.
Озодлик мухбирининг Арманистон Омбудсмани идорасидан олган маълумотига кўра¸ собиқ омбудсманнинг бу мурожаати Тошкентга бориб етган ва янги арман омбудсмани вазиятни кузатишда давом этади.
Ҳозирча ўзбек омбудсмани ўз арман ҳамкасби мурожаатига расман жавоб қайтармаган.
Маҳкама ëки “театрлаштирилган томоша” давом этмоқда
Жиззахлик балиқчи фермер Арамаис Авакян¸ шунингдек унинг балиқчилик фермасида ишлаган яна тўрт шахс 2015 йилнинг 4 сентябрь куни Миллий хавфсизлик хизмати томонидан ушланган ва шундан бери ҳибсда сақланмоқда.
6 январь куни 33 яшар Авакян ва унинг шериклари устидан маҳкама жараëни бошланди. Судланувчиларга Ўзбекистон Жиноят Кодексининг 159-моддаси - конституциявий тузумга тажовуз қилиш¸ 244-моддаси - диний экстремистик, сепаратистик, фундаменталистик ёки бошқа тақиқланган ташкилотлар тузиш, уларга раҳбарлик қилиш, уларда иштирок этиш ва 169-моддаси бўйича ўғирлик айблари қўйилмоқда.
Маҳкаманинг 12 январь кунги мажлисида қатнашган Арамаис Авакяннинг хотини Ширин Турсуновага кўра¸ маҳкама жараëни ҳозирча одил судловдан кўра театр томошасига ўхшайди ва судланувчиларга қўйилаëтган айблар аввалдан белгиланган ролларни бажараëтган шахслар кўрсатмасига асосланган:
- Кеча иккита судда қатнашдим. Биринчисини суд деб ҳам бўлмайди. Иккинчисида прокурор Шавкат Турдибеков айбловни ўқиб эшиттирди. Оғирдан оғир жазолар қўйиб ташлаган. Ҳокимиятни портлатмоқчи бўлган¸ ҳокимни ўлдириш¸ милиция ходимини ўлдиришни режалаштирган¸ кимнидир уриб 26 миллион пулини олган¸ деяпти. Эрим буларни эшитиб¸ оғзи очилиб ўтирди. Бу айбловларнинг ҳаммаси худди хотинларнинг ғийбатига ўхшайди. Деди¸ айтди¸ деди¸ деган. Бирорта далил-исбот йўқ. Ҳокимни ëки ҳокимиятни портлатмоқчи бўлган одамда қурол ва портлатувчи модда бўлиши керакку! Буларда унақа нарса топилмаган бўлса¸ қандай қилиб шунақа айб қўйиш мумкин? дейди Ширин Турсунова 13 январь куни Озодлик билан суҳбатда.
Диний эътиқодига кўра насроний бўлган армани фермернинг ишидчи-ўғрига чиқарилиши ортидаги бош сабабни изоҳлаëтган Авакяннинг яқинлари¸ унинг Жиззах вилояти Пахтакор тумани ҳокими уюштирган фитна қурбони бўлаëтганини айтмоқда.
Улар таъкидича¸ Авакяннинг балиқчилик фермаси мўмай даромад келтиришини билган ҳоким Ғофур Қаршибоев уни ўз яқинларига тортиб олмоқчи бўлган. Авакян бу босимга кўнмагач¸ унга “қамоқда чиритиш” билан очиқ таҳдид қилган ҳоким¸ айни кунларда Ўзбекистонда урф бўлган энг оғир айб – ИШИДга хайрихоҳлик¸ Сурияга жиҳодга кетишни режалаштириш каби айблов билан Авакянни йўқ қилишга киришган.
Ҳоким рад қилади
13 январь куни Озодлик мухбири билан суҳбатда Пахтакор туман ҳокими Ғофур Қаршибоев бу иддаоларни инкор қилишга уринди:
- Биринчидан¸ мен Авакянни умуман кўрмаганман. Иккинчидан¸ фермер дегани унақа бўлмайди. Учинчидан¸ ҳовузида 70-80 тонна балиқ бор эди¸ деган гаплар ëлғон. Солиқ статистикаси ҳисоботларида бир кило ҳам ҳисобот ўтмаган¸ у ерда унақа балиқ бўлмаган ҳам. Ҳоким унинг ерини яқинларига олиб бермоқчи бўлди¸ деган гапларнинг ҳаммаси ëлғон. Бугунги судда менинг вакилларим қатнашди. Суд¸ прокурор “Сизга ҳокимлик¸ ички ишлар¸ ўша ҳудуддаги маҳалла¸ фермер хўжалигидан тазйиқ бўлганми?” деган саволни берган вақтида у йигит “йўқ” деб жавоб бераяпти¸ деди Пахтакор туман ҳокими Озодлик билан суҳбатда.
Ҳоким Озодлик мухбири бошқа саволларини бериб улгурмай¸ телефон гўшагини илиб қўйди.
Айни кунларда судланаëтган Арамаис Авакяннинг онаси Флора Сакунц ўғлига адолат истаб Арманистон омбудсманига мурожаат қилишдан аввал¸ Ўзбекистон президенти¸ Бош прокуратураси ва ўзбек омбудсманига ҳам ëрдам сўраб мурожаат қилган. Онанинг Озодликка билдиришича¸ бу мурожаатлардан сўнг¸ ўғлининг ҳибсдаги вазиятида сал бўлса ҳам енгиллик кузатилган.
Айни пайтда¸ Сакунцга кўра¸ Авакян ҳибсда очликда сақланмоқда¸ тўрт ойдан бери унга тоза кийим берилмаяпти.
