Линклар

Шошилинч хабар
27 ноябр 2024, Тошкент вақти: 10:38

Isroil o‘ldirgan "Hizbulloh" lideri Hasan Nasrulloh kim edi?


Iroqlik namoyishchi Hasan Nasrulloh surati tushirilgan plakatni ushlab turibdi. Bag‘dod, 28-sentyabr, 2024.
Iroqlik namoyishchi Hasan Nasrulloh surati tushirilgan plakatni ushlab turibdi. Bag‘dod, 28-sentyabr, 2024.

"Hizbulloh" lideri Hasan Nasrulloh ta’sirli va ziddiyatli shaxs edi. U “Hizbulloh”ni kuchli siyosiy partiya va harbiy tashkilotga aylantirishga hissa qo‘shdi, biroq xavfsizlik xavotirlari tufayli so‘nggi yigirma yil davomida omma oldida kamdan-kam ko‘rinish berardi.

Hasan Nasrulloh Eron qo‘llab-quvvatlaydigan qurolli guruh va Livan janubining katta qismini nazorat qiluvchi siyosiy partiya "Hizbulloh"ning uzoq yillik rahbari edi.

"Hizbulloh" 28-sentyabr kuni o‘z rahnamosi bir kun oldin Isroilning Livan poytaxti Bayrutga qilgan shiddatli havo zarbalari natijasida halok bo‘lganini tasdiqladi.

Nasrulloh 30 yildan ortiq vaqt davomida “Hizbulloh”ni boshqarib, shia jangarilarini Livandagi asosiy siyosiy kuchga va qo‘shni Isroilning kuchli raqibiga aylantirdi.

Shu davrda 64 yoshli ruhoniy Yaqin Sharqdagi eng qudratli va ziddiyatli shaxslardan biriga aylandi.

Livandagi shia jamoasining ko‘plab a’zolari uchun u qahramon edi. Ammo boshqalar uni mamlakatni mintaqaviy mojarolarga tortgan urishqoq shaxs deb bilishardi.

"Hizbulloh" Qo‘shma Shtatlar tomonidan terrorchi tashkilot deb tasniflangan, ammo Yevropa Ittifoqi uning faqat qurolli qanotini qora ro‘yxatga kiritgan.

Nasrulloh 1960-yilda Bayrutning janubiy chekkasida kambag‘al oilada tug‘ilgan. Iroqdagi shia seminariyasida tahsil olganidan so‘ng, u Livandagi shia jamoasining mavqeini oshirishga intiladigan "Amal" harakatiga qo‘shildi.

1982-yilda Isroilning Livan janubiga bostirib kirishi – Livanda vayronkor fuqarolar urushi paytida Nasrulloh yangi tashkil etilgan “Hizbulloh”ga qo‘shildi.

Xarizmatik ruhoniy va mohir notiq bo‘lgan Nasrulloh “Hizbulloh” saflarida tez ko‘tarildi. 1992-yilda Isroil Hizbulloh rahbari Abbos al-Musaviyni o‘ldirganida, 32 yoshli Nasrulloh uning o‘rniga tayinlandi.

Nasrulloh “Hizbulloh”ning asosiy homiysi bo‘lgan shialar ko‘pchilikni tashkil etuvchi Eron bilan yaqin aloqalar o‘rnatdi. Tehronning katta moliyaviy va siyosiy yordami bilan Nasrulloh “Hizbulloh”ni Livanda kuchli siyosiy va harbiy tuzilmaga hamda mintaqadagi asosiy o‘yinchiga aylantirdi.

“Hizbulloh”ning Isroilga qarshi kurashi Nasrullohga Livan ichida va tashqarisida qo‘llab-quvvatlovchilarni ko‘paytirdi. 2000-yilda “Hizbulloh”ning doimiy hujumlaridan so‘ng Isroil 18 yillik ishg‘oldan keyin o‘z qo‘shinlarini janubiy Livandan olib chiqdi.

2006-yilda “Hizbulloh”ning ikki isroillik askarni o‘g‘irlab ketishi Isroil bilan 34 kunlik dahshatli urushni keltirib chiqardi. Yuz bergan vayrongarchilik va qurbonlarga qaramay, urush Livanda va mintaqada “Hizbulloh”ning obro‘sini oshirdi.

Nasrulloh rahbarligida bu guruh Suriya fuqarolar urushi paytida Suriya prezidenti Bashar al-Asadga yordam berdi, Iroq va Yamanda Eron qo‘llab-quvvatlaydigan jangarilarni o‘qitdi va AQSH hamda Yevropa Ittifoqi tomonidan terrorchi tashkilot deb e’tirof etilgan Falastin guruhi HAMASga yordam ko‘rsatdi.

“Hizbulloh”, shuningdek, 1994-yilda Argentina poytaxti Buenos-Ayresdagi yahudiy jamoat markazini portlatib yuborishda ayblanadi.

So‘nggi yigirma yil ichida ruhoniy kamdan-kam hollarda omma oldida ko‘rinardi, uning tarafdorlarining aksariyati uning bir paytlar qora soqoli faqat televizor ekranlarida oqarganini ko‘rishgan. Qora salla kiygan Nasrulloh xavfsizlik sabablari tufayli ko‘pincha maxfiy joylardan video aloqa orqali uzoq nutqlar so‘zlardi.

2023-yil oktyabr oyida G‘azo urushi boshlanganidan beri Hizbulloh va Isroil doimiy ravishda chegaralararo hujumlarni amalga oshirib kelmoqda. Hizbulloh falastinliklar bilan birdamlikda harakat qilayotganini ta’kidladi.

XS
SM
MD
LG